اثر سطوح مختلف آبياري بر برخي ويژگي‌هاي فيزيولوژيك و عملكرد دانه ژنوتيپ هاي كنجد

كنجد يكي از قديمي­ترين گياهان زراعي در دنيا مي­باشد كه به دليل برخورداري از روغن بالاي دانه يكي از مهم­ترين گياهان روغني مناطق خشك و نيمه خشك مي­باشد. اين آزمايش در قالب طرح آماري بلوك­هاي كامل تصادفي به­صورت كرت­هاي يك­بار خرد شده با سه سطح آبياري پس از 55، 75 و 85 درصد تخليه مجاز در كرت­هاي اصلي و چهار ژنوتيپ كنجد ورامين، نازتكشاخه، اولتان و يكتا در كرت­هاي فرعي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان در سال 1394 اجرا شد. نتايج نشان داد بين ژنوتيپ­هاي كنجد و رژيم­هاي آبياري از نظر ويژگي­هاي فيزيولوژيك و عملكرد دانه اختلاف معني­دار وجود داشت. بر­هم­كنش آبياري در ژنوتيپ در صفات نشت الكتروليت، پايداري غشا و عملكرد معني­دار شد. افزايش دور آبياري از 55 تا 85 درصد تخليه مجاز باعث كاهش معني­دار محتواي نسبي آب برگ (13 درصد)، هدايت روزنه­اي (42 درصد) و عملكرد دانه (53 درصد) در ژنوتيپ­هاي مورد بررسي شد. علاوه بر اين دماي سايه انداز گياهي (10 درصد) و نشت الكتروليت (94 درصد) در اثر افزايش سطح تخليه رطوبتي در تمامي ژنوتيپ­ها به طور معني­داري افزايش يافت. بيش­ترين عملكرد دانه (1459 كيلوگرم در هكتار) از ژنوتيپ يكتا در شرايط آبياري 55 درصد و كم­ترين عملكرد دانه (537 كيلوگرم در هكتار) از ژنوتيپ نازتكشاخه در شرايط آبياري 85 درصد تخليه مجاز آب خاك به­دست آمد. به­طور كلي نتايج نشان داد كه كاهش فاصله آبياري به دليل بهبود محتوي نسبي آن برگ، هدايت روزنه­اي، نشت الكتروليت و دماي سايه انداز گياهي در ژنوتيپ­هاي مورد بررسي باعث افزايش عملكرد دانه كنجد شد.