چكيده فارسي :
به منظور بررسي و مقايسه اثر كاربرد خارجي تيمارهاي هورموني بر برخي ويژگي‌هاي بيوشيميايي و وزن هزار دانه در سه رقم گندم متفاوت از لحاظ درجه تحمل به دوره كم‌آبي شامل پيشتاز (متحمل)، سبلان (نيمه متحمل) و گاسپارد (حساس) تحت تنش خشكي طي شروع مرحله آبستني، طرح گلداني در قالب فاكتوريل با چهار تكرار در دانشگاه يزد در سال 1395 انجام گرديد. تيمارها شامل فاكتور رقم در سه سطح، تنش خشكي در دو سطح (ظرفيت زراعي 100% يا كنترل و 50% يا تنش خشكي) و كاربرد هورمون‌ها در چهار سطح بدون هورمون، كينتين (غلظت 100 ميكرومولار)، 24- اپي‌براسينوليد (1 ميكرومولار) و برهمكنش آنها بود. تمام آناليزها بر روي برگ پرچم انجام شد. بروز خشكي منجر به بيشترين كاهش معني‌دار محتواي كلروفيل a، b، a+b، نسبت كلروفيل a/b، كاروتنوئيد، پروتئين و وزن هزار دانه در رقم حساس (گاسپارد) گرديد. بيشترين افزايش معني‌دار سطح آبسيزيك اسيد، قندهاي محلول، پرولين و نسبت قندهاي محلول به نشاسته در رقم متحمل مشاهده شد. در بين تيمارهاي هورموني، 24- اپي‌براسينوليد باعث بيشترين افزايش معني‌دار سطح آبسيزيك اسيد دروني و نسبت قندهاي محلول به نشاسته داشت و برهمكنش كينتين و 24- اپي‌براسينوليد بيشترين افزايش در مقدار رنگيزه‌ها، پرولين و پروتئين و نيز وزن هزار دانه طي بروز خشكي به‌ويژه در رقم متحمل (پيشتاز) داشت. نتايج اين تحقيق نشان داد كه اثر تيمارهاي هورموني بر شاخص‌هاي بيوشيميايي بيشتر از اثر آنها بر وزن هزار دانه بوده است. در مجموع، تيمار برهمكنش كينتين و 24- اپي‌براسينوليد نسبت به تيمارهاي انفرادي هورمون‌ها اثر بيشتري بر شاخص‌هاي بيوشيميايي و وزن هزار دانه داشته است. رقم پيشتاز (متحمل) منفعت بيشتري از تيمارهاي هورموني در جهت تحمل بهتر دوره كم‌آبي برده است.
چكيده لاتين :
In order to investigate and compare the effect of external application of hormonal treatments on
some biochemical characteristics and one-thousand grain weight in three wheat cultivars in terms of
degree of tolerance to water deficit period including Pishtaz (tolerant), Sabalan (semi-tolerant) and
Gaspard (susceptible) under drought tension during onset booting origin, the pot experiment as
factorial design with four replications was conducted in Yazd University in 2015. Treatments included
cultivar factor at three levels, drought tension at two levels (100% field capacity or control, 50% or
drought tension) and hormone application at four levels without hormone, Kinetin (100 microMolar
concentration), 24- epibrasinolide (1 microMolar) and their interaction. All analyzes were performed
on the flag leaf. Drought incidence resulted in the most significant decrease in chlorophyll a, b, a + b
content, chlorophyll a/b ratio, carotenoid, protein and one-thousand grain weight in susceptible
cultivar (Gaspard). The highest significant increase in abscisic acid, soluble sugars, proline and soluble
sugars / starch ratio was observed in tolerant cultivar. Among the hormonal treatments, 24-
epibrasinolide had the most significant increase in intrinsic abscisic acid and soluble sugars / starch
ratios, and the interaction of Kinetin and 24-epibrasinolide had the highest increase in pigment
content, proline and protein content, as well as one -thousand grain weight during drought incidence
particularly in tolerant cultivar (Pishtaz). The results of the present research showed that the effect of
hormonal treatments on biochemical indices was more than their effect on one-thousand grain weight.
Overall, the interaction treatment of Kinetin and 24-epibrasinolide had more effect on biochemical
indices and one-thousand grain weight than individual hormone treatments. Pishtaz (tolerant) cultivar
has benefited more from hormone treatments to better withstand the dehydration period.
