كارآمدي آموزش مهارت‌هاي برقراري ارتباط مؤثر بر روابط بين فردي، ميزان تاب‌آوري، و تنيدگي افراد كم‌شنوا

Effectiveness of Communication Skills Training on Interpersonal Relationships, Resilience, and Stress in People with Hearing Impairment

زمينه و هدف: در بررسي كودكان با آسيب شنوايي به نظر مي­رسد كه نخستين و مهم‌ترين مسئله اين كودكان، مشكلات در برقراري ارتباط است؛ زيرا آنها اغلب قادر به ايجاد رابطه اجتماعي و متقابل با همسالان و بزرگسالان نيستند و سازش ­يافتگي عاطفي و مهارت‌هاي اجتماعي آنان با دشواري زيادي روبه‌رو است؛ از اين رو هدف پژوهش حاضر بررسي كارآمدي آموزش مهارت‌هاي برقاري ارتباط مؤثر بر روابط بين­فردي تاب‌آوري و تنيدگي افراد كم‌شنوا است. روش: روش پژوهش حاضر نيمه ­آزمايشي، از نوع طرح پيش‌آزمون-پس ­آزمون، با گروه آزمايش و گواه است. از جامعه آماري پژوهش كه شامل افراد كم ­شنوا با ميانگين سني 15 سال شهر تهران در سال 1397 بود با روش نمونه‌گيري در دسترس تعداد 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه جايدهي شدند. برنامه آموزشي مهارت‌هاي برقراري ارتباط مؤثر در 10 جلسه 90 دقيقه‌اي براي گروه آزمايش اجرا شد ولي گروه گواه هيچ مداخله­ اي را دريافت نكرد. از پرسشنامه مهارت­ هاي بين­ فردي (ماتسون، 1983)، تاب‌آوري (كانر و ديويدسون، 2003) و پرسشنامه تنيدگي (كوهن، 1983) به عنوان ابزارهاي پژوهش استفاده شد. يافته­ ها: نتايج آزمون تحليل كوواريانس تك­متغيره نشان داد آموزش مهارت‌هاي برقراري ارتباط مؤثر بر روابط بين­فردي (0/01=P، 26/29=F)، تاب‌آوري (0/03=P،5/27=F) و همچنين تنيدگي (0/01=P،22/60=F) نوجوانان كم‌شنوا مؤثر است؛ به طوري كه اين مداخله توانسته است روابط بين­فردي و تاب‌آوري را در گروه آزمايش افزايش، و سطح تنيدگي آنها را كاهش دهد. نتيجه ­گيري: نتايج پژوهش حاضر نشان داد برنامه مهارت­ هاي ارتباطي آموزش داده شده در اين پژوهش توانسته است افراد گروه آزمايش را براي رويارويي مؤثر با مشكلات روابط بين­ فردي آماده كند؛ نياز رواني به احساس برقراري ارتباط و تعلق داشتن را در آنها تقويت كند؛ و در نهايت به كاهش سطح تنيدگي، تقويت روابط بين­فردي، و تاب ­آوري آنها منجر شود.

Background and Purpose: The first and most important issue of hearing-impaired children is communication problems because they are often unable to interact with peers and adults. The purpose of the present study is to evaluate the effectiveness of communication skills training on interpersonal relationship, resilience, and stress in people with hearing impairment. Method: The research method is quasi-experimental with pretest-posttest design with experimental and control group. The statistical population of the study consisted of deaf people with the mean age of 15 years in Tehran in the academic year of 2018. 30 subjects were selected by convenience sampling method and were randomly divided into experimental and control groups. The effective communication skills training program was administered to the experimental group for ten 90 min sessions but the control group did not receive any intervention. Interpersonal Skills Questionnaire (Matson, 1983), Resiliency (Connor & Davidson, 1) and Perceived Stress Questionnaire (Cohen, 1983) were used as research tools. Results: The results of univariate analysis of covariance showed that effective communication skills training were effective on interpersonal relationships (P = 0.01, F = 26.29), resilience (P = 0.03, F = 5.27) and stress in (P = 0.01, F = 22.60) hearing impaired children, so that this intervention was able to increase interpersonal relationships and resiliency in the experimental group, and reduce their stress levels. Conclusion: The results of the present study showed that the communication skills program training was able to prepare the experimental group for effective coping with interpersonal problems and reinforce the psychological need for communication and belonging.