اثربخشي ذهن آگاهي كودك‌محور بر تكانشگري و پرخاشگري كودكان مبتلا به اختلال رفتاري برون نمود

The Effectiveness of Child-based Mindfulness Program on Impulsivity and Aggression in Children with Externalizing Disorders

زمينه و هدف: اختلالات هيجاني رفتاري مي­توانند به آينده تحصيلي، ارتباطي، و فردي كودكان آسيب جدي وارد سازند. در اين ارتباط روش­هاي مختلفي براي درمان آسيب‌هاي روان­شناختي كودكان به‌كار گرفته شده است كه يكي از انواع اين روش­ها، آموزش ذهن‌آگاهي كودك­ محور است. بر اين اساس پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي ذهن­آگاهي كودك­ محور بر تكانشگري و پرخاشگري كودكان مبتلا به اختلالات رفتاري برون­ نمود انجام گرفت. روش: روش پژوهش حاضر نيمه‌آزمايشي با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش حاضر شامل تمامي كودكان پسر 9 تا 12 ساله داراي اختلال­ هاي رفتاري برون­نمود شهر تهران در سال تحصيلي 97-1396 بود. در اين پژوهش 30 كودك از جمعه آماري مذكور با روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب، و با گمارش تصادفي در گروه‌هاي آزمايش و گروه گواه جايدهي شدند. گروه آزمايش مداخله آموزشي را طي دو ماه و نيم در 10 جلسه 75 دقيقه‌اي دريافت كردند، در حالي كه افراد گروه گواه اين مداخله را در طول فرايند انجام پژوهش دريافت نكردند. پرسشنامه‌هاي مورد استفاده در اين پژوهش شامل پرسشنامه سياهه رفتاري كودكان (آخنباخ و رسكورلا، 2001)، پرسشنامه پرخاشگري كودكان (شهيم، 1385) و پرسشنامه‌ تكانشگري (پاتون، استانفورد و بارت، 1995) بود. داده‌هاي حاصل از پژوهش به شيوه تحليل كوواريانس توسط نرم‌افزار آماري SPSS24 مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه آموزش ذهن‌آگاهي كودك‌محور بر تكانشگري و پرخاشگري كودكان مبتلا به اختلال رفتاري برون­نمود تأثير معناداري داشته است (F=29/29, 83/46؛ P<0/001). ميزان تأثير ذهن‌آگاهي كودك‌محور بر تكانشگري و پرخاشگري كودكان مبتلا به اختلال رفتاري برون­نمود به ترتيب 55 و 75 درصد بود. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي پژوهش حاضر مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه درمان ذهن‌آگاهي با بهره‌گيري از فنوني همانند افكار، هيجانات و رفتار آگاهانه مي‌تواند به‌عنوان يك درمان كارآمد جهت كاهش تكانشگري و پرخاشگري كودكان مبتلابه اختلال رفتاري برون­نمود مورد استفاده گيرد.

Background and Purpose: Emotional behavioral disorders can seriously harm the educational, communication, and personal future of children. In this regard, different methods have been used for the treatment of psychological disorders in children that one of these methods is child-based mindfulness training. Therefore, the present study aimed to investigate the effect of child-centered mindfulness on impulsivity and aggression in children with out-of-group behavioral disorders. Method: The research method was quasi-experimental with pretest-posttest design with control group. The statistical population of this study included all children with externalizing behaviors in Tehran in the academic year of 2017-2019. In this study, 30 children were selected from the mentioned statistical population by convenient sampling method, and were randomly assigned to experimental and control groups. The experimental group received intervention for 10 sessions in two and a half months, while the control group did not receive this intervention during the research process. Questionnaires used in this study included Child Behavior Inventory Questionnaire (Achenbach & Raskorla, 2001), Child Aggression Questionnaire (Shahim, 2006) and Impulsivity Questionnaire (Patton, Stanford & Bart, 1995). The data were analyzed by analysis of covariance using SPSS 24 statistical software. Results: Results showed that child-based mindfulness training had a significant effect on impulsivity and aggression in children with externalizing disorders (F = 29.29, 46.83; P <0.001). The effect of child-based mindfulness training on impulsivity and aggression of children with externalizing disorder was 55% and 75%, respectively. Conclusion: Based on the findings of the present study, it can be concluded that mindfulness therapy using techniques such as conscious thoughts and emotions can be used as an effective treatment to reduce impulsivity and aggression in children with externalizing disorders.