مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي فراواني بيماران بستري ناشي از واكنش دارويي در بيمارستان شهيد صدوقي يزد طي سالهاي 1390 تا 1394

چكيده فارسي :

واكنش‌هاي نا خواسته دارويي به هرگونه واكنش ناخواسته به‌دنبال مصرف داروها اطلاق مي‌شود. اين واكنش‌ها شايع هستند و مي‌توانند در بعضي موارد خطرناك و كشنده باشند. با توجه به اهميت و شيوع اين عوارض و اينكه مطالعه‌اي در اين زمينه در دانشگاه علوم پزشكي شهيد صدوقي يزد انجام نشده بود، اين مطالعه با هدف بررسي فراواني موارد واكنش دارويي در بيماران بستري شده در بيمارستان شهيد صدوقي يزد كه بزرگ‌ترين بيمارستان آموزشي شهر يزد مي‌باشد انجام گرديد. روش كار: در يك مطالعه توصيفي مقطعي و گذشته‌نگر، پرونده كليه بيماراني كه با تشخيص واكنش دارويي در بيمارستان شهيد صدوقي يزد طي سال‌هاي 1390 تا 1394 بستري شده بودند بررسي شدند و اطلاعات حاصل از بررسي پرونده‌ها همچون سن، جنس، علائم باليني، مدت بستري و داروهاي مصرفي در جدول جمع آوري داده‌ها ثبت شد. تشخيص نوع واكنش دارويي با نظر يك فوق تخصص آلرژي بر اساس علائم باليني ثبت شد و اطلاعات به دست آمده سپس تحت آناليز آماري قرار گرفت. يافته‌ها: از 154 مورد بيمار بستري شده با واكنش دارويي در طي سال‌هاي 1390 تا 1394، 77 مورد (50 درصد) بستري، مربوط به آلرژي دارويي، 13 مورد (4/8 درصد) عارضه دارويي و 64 مورد (6/41 درصد) مسموميت دارويي بودند. از نظر شيوع، 78 بيمار (6/50%) مذكر و 76 بيمار (4/49%) مؤنث بودند. تفاوتي بين جنس مذكر و مؤنث در موارد بستري وجود نداشت. موارد بستري در گروه سني زير 6 سال 64 بيمار (6/41%)، 6 تا 14 سال 28 بيمار (2/18%) و بالاي 14 سال 62 بيمار (3/40%) بستري شدند. از نظر سني در گروه سني زير 6 سال و بالاي 14 سال اين عوارض شايع‌تر بودند. شايع‌ترين داروهاي عامل واكنش دارويي ضد تشنج‌ها بودند (2/31 درصد) كه از اين دسته لاموتريژين شايع‌ترين دارو (6/15 درصد) بود. در آلرژي دارويي افزايش حساسيت نوع Ι، 12 بيمار (8/7 درصد) و نوع П موردي يافت نشد. نوع Ш، 9 بيمار (8/5 درصد) و نوع Ⅳ، 56 بيمار (8/36 درصد) را شامل مي‌شد. متأسفانه 5 مورد مرگ به دنبال واكنش دارويي گزارش شد. ميزان موارد بستري به‌دليل واكنش دارويي طي سال‌هاي 1390 تا 1394 رو به افزايش بود. نتيجه‌گيري: واكنش دارويي در بيمارستان شهيد صدوقي شايع بودند. از آنجايي‌كه بيشتر واكنش‌هاي ناخواسته دارويي قابل پيش‌بيني هستند مي‌توان با آگاهي دادن به بيماران در چگونگي مصرف دارو و همچنين آگاهي در مورد عارضه‌هاي داروي تجويز شده و مراجعه فوري به پزشك در صورت بروز علائم ابتدايي اين عوارض از رخ دادن واكنش‌هاي شديد دارويي جلوگيري كرد.