مقايسه اثربخشي آموزش خود مراقبتي به دو روش بحث گروهي متمركز و آموزش برگشتي بر سبك زندگي زنان باردار

Comparison of Effectiveness Self-care Returns Two Methods of Focus Group Discussions and Teach-back on Lifestyle of Pregnant Women

اين پژوهش با هدف مقايسه اثربخشي آموزش خودمراقبتي با دو روش آموزش برگشتي و بحث گروهي متمركز بر سبك زندگي زنان باردار انجام شده است. مواد و روش ها: در اين كارآزمايي در عرصه با استفاده از نمونه‌گيري به صورت تصادفي،90 نفر از زنان باردار كه پرونده فعال بهداشتي در مراكز سلامت جامعه گناباد داشتند و سابقه مشكلات جسمي و روحي تأثيرگذار بر خودمراقبي زنان باردار نداشتند، از بين سه مركز سلامت جامعه گناباد انتخاب شدند و به دو گروه آزمايش بحث گروهي و آموزش برگشتي و يك گروه كنترل تقسيم شدند. در دو گروه آزمايش، مطابق با مراحل برنامه آموزشي، روش آموزش برگشتي و بحث گروهي متمركز در پيش گرفته گرفته شد. گروه كنترل آموزش‌هاي روتين خودمراقبتي دوران بارداري را در مركز سلامت جامعه دريافت كردند. ابزار گردآوري اطلاعات شامل پرسش‌نامه مشخصات جمعيت‌شناختي و پرسش‌نامه سبك زندگي ارتقا‌دهنده والكر بود كه قبل و يك ماه بعد از مداخله در سه گروه تكميل شد. نتايج به وسيله نسخه 20 نرم‌افزار آماري SPSS و با استفاده از آزمون‌هاي تي مستقل، تي زوجي و آنووا تجزيه و تحليل شد. ميزان P كمتر از 05/0 معني‌دار در نظر گرفته شد. يافته ها: در سه گروه مورد‌مطالعه از نظر توزيع متغير تحصيلات (0/029)، شغل (0/0906)، درآمد (0/0998)، سن بارداري (0/741) تفاوت وجود نداشت و سه گروه با يكديگر همگن بودند. يافته‌هاي حاصل از پژوهش نشان داد كه تمام ابعاد سبك زندگي از جمله رشد معنوي و خودشكوفايي، مسئوليت‌پذيري، روابط بين‌فردي، ورزش و فعاليت بدني و تغذيه به جزء بُعد مديريت استرس، در دو گروه آموزش برگشتي (P<0/001) و بحث گروهي متمركز (P<0/001) بعد از مداخله، به طور معني‌داري افزايش يافتند، اما در گروه كنترل (P=0/66) بعد مداخله، اين موارد تفاوت معني‌داري نداشتند. در ميانگين نمرات سبك زندگي در بين دو گروه آزمايش، بعد از مداخله آموزشي تفاوت معناداري به وجود آمد كه آموزش به روش بحث گروهي متمركز نسبت به روش آموزش برگشتي تأثير بيشتري داشت (P<0/05). نتيجه گيري: توصيه مي‌شود استفاده از روش بحث گروهي در آموزش خودمراقبتي به زنان باردار بيشتر مدنظر قرار گيرد.

Aims This study aimed to compare the effects of self-care education using focus group discussion and teachback method on the lifestyle promotion of pregnant women. Methods & Materials In this randomized field trial, participants were 90 pregnant women referred to the community health centers in Gonabad, Iran with no history of physical and psychological problems that can affect their self-care. They were randomly selected from among the three health centers and divided into three groups of focus group discussion, teach-back, and control. The data collection tools were a demographic form, and Walker’s Health-Promoting Lifestyle Profile (HPLP) questionnaire completed before and one month after the intervention. The collected data were analyzed in SPSS v. 20 software using independent t-test, paired ttest and ANOVA. The P-value <0.05 was set as the significance level. Findings There was no significant difference between the three groups in terms of educational level (P=0.029), occupation (P=0.090), income (P=0.099), and gestational age (P=0.741), and they were homogeneous. After intervention, all aspects of health-promoting lifestyle (except stress management) in two groups of teach-back (P<0.001) and focus group discussion (P<0.001) were significantly improved compared to the control group (P=0.66). In comparing the two educational methods, focus group discussion had a more significant impact on the lifestyle than the teach-back method. Conclusion Focus group discussion method is recommended for the self-care education of pregnant women.