اثربخشي آموزش مهارت‌هاي والدگري بر بهبود مشكلات هيجاني – رفتاري و رابطه والد – كودك

The Effectiveness of Parenting Skills Training on Emotional-Behavioral Problems and Parent-Child Relationships

زمينه و هدف: يكي از مشكلات شايع در كودكان مشكلات هيجاني- رفتاري است كه منجر به اختلال در عملكرد تحصيلي و رفتاري شده و كارآيي افراد را كاهش مي‌دهد. در اين راستا نقش روش­هاي تربيتي والدين در وخيم شدن يا كاهش اين مشكلات غيرقابل انكار است. هدف از پژوهش حاضر، تعيين تأثير آموزش مهارت‌هاي والدگري بر مشكلات هيجاني- رفتاري و رابطه والد- كودك در كودكان پيش‌دبستاني 4 تا 6 ساله بود. روش: روش پژوهش شبه­آزمايشي با طرح پيش‌‌آزمون و پس‌آ­زمون با گروه گواه بود. جامعه آماري، شامل تمامي مادران داراي كودكان پيش‌دبستاني 4 تا 6 ساله شهر شاهرود در سال تحصيلي 97-1396 بود كه با استفاده از روش نمونه‌گيري در دسترس، 30 نفر از اين مادران انتخاب و سپس به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش (15) و گواه (15) جايدهي شدند. براي گروه آزمايش در 8 جلسه 90 دقيقه ­اي، مهارت‌هاي والدگري آموزش داده شد در حالي كه افرادگروه گواه آموزشي دريافت نكردند. ابزار به كار گرفته‌ شده جهت جمع­آوري اطلاعات، پرسشنامه توانايي‌ها و مشكلات گودمن (2001) و مقياس رابطه والد- كودك پيانتا (1994) بود. تحليل داده‌ها با استفاده ازتحليل كواريانس چندمتغيره انجام شد. يافته­ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه آموزش مهارت‌هاي والدگري بر كاهش مشكلات هيجاني و رفتاري و مؤلفه­ هاي آن يعني نارسايي توجه/ فزون­ كنشي، مشكلات رفتار هنجاري، مشكلات در ارتباط با همسالان و رفتارهاي اجتماعي مطلوب، تأثير معناداري دارد. علاوه بر اين، در پژوهش حاضر اثربخشي آموزش مهارت‌هاي والدگري بر رابطه والد- كودك و مؤلفه ­هاي تعارض، نزديكي، و وابستگي مورد تأييد قرار گرفت (p>0/001). نتيجه ­گيري: آموزش مهارت­ هاي والدگري با فراهم كردن فرصتي جهت يادگيري مادران درباره نحوه برقراري ارتباط مثبت با فرزند، نحوه قانون­گذاري و دستور دادن، تقويت رفتارهاي مثبت كودك، و نحوه مديريت موقعيت­ هاي پرخطر توانست به بهبود مشكلات هيجاني- رفتاري و رابطه والد- كودك منجر شود.

Background and Purpose: One of the most common problems in children is emotional-behavioral problems that leads to disruptions in academic performance and reduces the efficiency of individuals. In this regard, the role of parenting methods in aggravating or reducing these problems is undeniable. The purpose of this study was to determine the effect of parenting skills training on emotionalbehavioral problems and parent-child relationship in preschool children. Method: The research method was quasi-experimental with pre-test and post-test with control group. The statistical population consisted of all mothers with preschool children in Shahroud in the academic year of 2017-2018. Using convenient sampling method, 30 mothers were selected and then randomly assigned into two experimental groups (15) and control (15). The experimental group was taught parenting skills in 8 sessions of 90 minutes, while the control group did not receive any training. The instruments used for data collection were Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) (Godman, 2001) and Pentecost-Paternal Relationship Scale (Pianeta, 1994). Data were analyzed using multivariate analysis of covariance Results: Findings showed that parenting skills training had a significant effect on reducing emotional and behavioral problems and its components such as attention deficit / hyperactivity disorder, coduct problems, peer problems, and desirable social behaviors. In addition, the present study confirmed the effectiveness of parenting skills training on parent-child relationship and the components of conflict, proximity and dependency (P <0.001). Conclusion: Based on the results of this study, it can be concluded that parenting skills training improve mothers' knowledge of how to communicate positively with their child, how to reinforce positive child behaviors, and how to manage high-risk situations. Therefore, the intervention program used in this study was able to improve the emotional-behavioral problems and the parent-child relationship.