اثرات تغييرات اقليمي بر فعاليت‌هاي بهره‌برداران مرتع (مطالعه موردي: مراتع حوزه آبخيز هراز)

Evaluating the impacts of climate change on pastoralists activities (Case study: Rangelands of Haraz river basin

تغيير اقليم از طريق تاثير بر اكوسيستم ها و محيط پيرامون بشر، فعاليت هاي مختلف او را نيز تحت تاثير قرار مي دهد. براي درك بيشتر اين تاثيرات، اهداف اين تحقيق عبارت اند از: بررسي درك تغيير اقليم از ديدگاه بهره برداران حوزه آبخيز هراز، اثرات تغييرات اقليمي بر فعاليت هاي بهره برداران، ارائه پيشنهاد هايي براي كاهش اثرات تغييرات آب و هوايي بر توليدات دامي و ارائه راهكارهايي براي سازگاري و انطباق با تغيير اقليم. ابتدا اثر تغيير اقليم بر فعاليت هاي بهره برداران در قالب سوالاتي تدوين و از طريق پرسشنامه از بهره برداران بومي مراتع پرسيده شد. براي تعيين ميزان همپوشي نظرات بهره برداران مراتع بلده و لاريجان از آناليز تشخيصي در نرم افزار statistica استفاده شد. همچنين از آزمون من ويتني (mann-whitney)در نرم افزار spss براي مقايسه ميانگين ديدگاه هاي بهره برداران مراتع دو بخش بلده و لاريجان استفاده گرديد تا ديد كامل تري از اثر تغيير اقليم بر فعاليت هاي بهره برداران حاصل شود. نتايج نشان داد تعداد زيادي از بهره برداران معتقدند كه در اين حوزه آبخيز تغيير اقليم رخ داده است و انطباق قوي نيز بين ديدگاه هاي دو گروه بهره بردار در مورد تغييرات در ويژگي هاي آب و هوايي مشاهده شد. نتايج مقايسه ميانگين نشان داد ديدگاه هاي دو گروه بهره بردار تنها در دو متغير فروش دام و درصد گوسفند در تركيب گله در سطح اعتماد 1 درصد تفاوت معني دار داشته است. نتايج آناليز تشخيصي نيز نشان داد دو گروه بهره بردار حدود 99 درصد از نظراتشان شبيه يكديگر است و تنها 1 درصد اختلاف نظر دارند. فروش دام و درصد گوسفند در تركيب گله، گويه هايي هستند كه 1 درصد اختلاف نظر را ايجاد كرده اند. در مجموع، آماده كردن بهره برداران با خدمات تريجي صحيح و كافي توسط مديران و برنامه ريزان منابع طبيعي به منظور مقابله با تغييرات آب و هوايي، حياتي است.

Climate change affects various activities of humans through its impacts on ecosystems and human-environment relationships. To gain a better understanding of these impacts, this study aimed to analyze the impacts of climate change on perspectives of pastoralists, and their activities in Haraz river basin (HRB). We also suggested some adaptation techniques and recommendation for reducing the impacts of climate change on livestock production. At the first step, the impacts of climate change on activities of pastoralists were elicited using questionnaire from local pastoralists. Discriminant analysis was used for calculating the distance between pastoralists' opinions in STATISTICA software. Also, the Mann-Whitney test was used to compare the perception of pastoralists about climate change in Baladeh and Larijan. According to the results, a significant proportion of pastoralists believed that climate change has occurred in HRB. We also found that there is a strong agreement between the perspectives of the two group pastoralists of Baladeh and Larijan about changes in climate characteristics. Mean comparison showed that pastoralists believed that climate changed posed significant changes in the sale of livestock and percent of sheep in herd composition (α= 1%). The Discriminant analysis revealed that 99 % of the perception of the two groups about climate change were similar. They only disagreed at 1 % about the effects of climate change on sales rate of livestock and percent of sheep in herd composition. In conclusion, providing pastoralists with enough and proper extension services by planners and authorities of natural resources to cope with climate changes seems vital to ensure sustainable local livelihoods.