بررسي فيتوشيميايي اسانس گياه دارويي آوندول (.smyrnium cordifolium boiss) در رويشگاه‌هاي مختلف شهرستان بويراحمد

Comparing the essential oil composition of Smyrnium cordifolium Boiss. in different natural habitats of Boyer Ahmad County

گياه آوندول با نام علمي smyrnium cordifolium boiss.، گياهي معطر و بومي، متعلق به تيره چتريان (apiaceae) مي باشد. هدف از پژوهش حاضر بررسي و مقايسه تنوع كمي و كيفي اسانس گياه آوندول و مقايسه آن در سه رويشگاه گرگو، محمودآباد و دارشاهي در شهرستان بويراحمد مي باشد. بدين منظور، پس از جمع آوري سرشاخه هاي گلدار گياه و خشك نمودن در محيط آزمايشگاه، اسانس گياه مورد مطالعه، با استفاده از روش تقطير با آب (طرح كلونجر) استخراج شده و شناسايي و جداسازي مواد موثره اسانس ها، توسط دستگاه هاي gcfid و gc/msانجام شد. نتايج نشان داد ميزان بازدهي اسانس در رويشگاه هاي مختلف داراي تفاوت معني داري مي باشد. به طوري كه عملكرد متوسط اسانس از سه تيمار مورد مطالعه گرگو، محمودآباد و دارشاهي به ترتيب به ميزان 0.25، 0.17 و 0.22 درصد بر مبناي وزن خشك گياه (وزني/ وزني)، محاسبه گرديد. مقايسه اي مواد موثره نشان داد كه شش تركيب شيميايي كوروزرن (45.7 درصد)، منتوفوران (29.8 درصد)، بتا المن (29.1 درصد)، آرومادندرن (20.6 درصد)، آلفا سدرن (16.9 درصد) و ژرماكرن دي (16.5 درصد) از مهم ترين تركيبات غالب و مشترك در هر سه رويشگاه بودند. بر اساس نتايج، بيشترين ميزان اجزاي شاخص و مشترك مربوط به تركيب شيميايي كوروزرن در رويشگاه محمودآباد و كمترين ميزان اجزاي شاخص و مشترك مربوط به آلفا سدرن در رويشگاه گرگو است. با توجه به يافته هاي تحقيق حاضر كميت و كيفيت شاخص هاي اسانس استحصالي گياه آوندول در رويشگاه هاي مختلف متفاوت و تحت تاثير عوامل محيطي قرار دارد.

Smyrnium cordifolium is an aromatic and endemic plant species belonged to Apiaceae family. This study aimed to compare the essential oil composition of S. cordifolium in different natural habitats in Gorgo, Mahmudabad, and Darshahi in Boyer Ahmad County. The species were collected, dried and their essence was extracted using the distillation method (Clevenger apparatus). GC-FID and GC/MS devices were used to separate and detect the chemical components of samples. According to the results, the essential oil contents of various habitats varied significantly. The average yield of essential oil from Gorgo, Mahmudabad, and Darshahi were measured as 0.25%, 0.17% and 0.22%, based on the dry weight of the plant (weight/weight), respectively. The chemical compounds of essential oil of the species include curzerene (45/7 %), menthofuran (29/8 %), Elemene (29/1 %), aromadendrene (20/6 %),  Cedrene (16/9 %) and germacrene- D (16/5 %). Results indicated that curozurene is the most common identified components in the essential oil of the species. Alpha-sodium in the Gorgo habitat was the least and common components in the habitats. According to the findings of this study, the quantity and quality of essential oil extracts of S. cordifolium are different in various habitats and are influenced by environmental factors.