اثر توسعه گردشگري عشايري بر شاخص هاي معيشت پايدار مرتعداران (مطالعه موردي: مناطق عشايري لار، البرز مركزي)

Effect of nomadic tourism development on sustainable livelihoods indices (Case Study: Lar nomadic regions of Alborz Central

ايجاد فعاليت هاي اقتصادي جنبي و تلفيقي در بهبود وضعيت معيشت و اقتصاد عشاير موثر خواهد بود. توسعه بوم گردي مي تواند پاسخي به اين نياز عشاير باشد. اين تحقيق كه در منطقه لار البرز مركزي انجام شده به مقايسه و اولويت بندي آثار توسعه گردشگري عشايري بر شاخص هاي معيشت پايدار بهره برداران مي پردازد. سپس با استفاده از فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP) و با در نظر گرفتن تجربيات و ديدگاه هاي كارشناسان و بهره برداران به مقايسه و اولويت بندي شاخص هاي معيشت پايدار تحت تاثير توسعه بوم گردي در مناطق عشايري پرداخته است. همچنين پس از اولويت بندي معيارها و شاخص هاي معيشت پايدار، جهت مقايسه ميانگين رتبه اولويت هاي كارشناسان و بهره برداران از آزمون اختلاف ميانگين استفاده شده است. نتايج نشان داد كه از ديدگاه كارشناسان، سرمايه طبيعي و اكولوژيكي با وزن نهايي (0/35) و از ديدگاه بهره برداران، سرمايه اقتصادي با وزن نهايي (0/39) بيشترين تاثيرپذيري را از توسعه گردشگري عشاير به خود اختصاص خواهند داد و ساير معيارها در رتبه هاي بعدي قرار دارند. همچنين نتايج مقايسه نظرات كارشناسان و بهره برداران نشان داد كه ديدگاه هاي اين دو گروه، در 14 شاخص از جمله؛ آلودگي هاي زيست محيطي، حضور حيات وحش، تنوع گونه هاي گياهي، اعتماد عشاير به يكديگر، حضور و نقش زنان، سطح اشتغال، تنوع محصولات توليدي، ايجاد بازارچه ها، و دسترسي به برق و تلفن، داراي اختلاف معني داري با يكديگر مي باشد. لذا نتايج بيانگر عدم همسويي ديدگاه هاي دو گروه كارشناسان و بهره برداران بوده كه نشان مي دهد، پيش از اعمال سياست گذاري جهت توسعه بوم گردي، لازم است ديدگاه كارشناسان و بهره برداران به هم نزديك شده و با توجه به آن مديريت صحيح و اصولي در اين بخش اعمال شود.

Creation of a side-by-side and consolidated economic activities will improve the livelihoods and economic status of the tribes. Development of Ecotourism could be a response to this need of nomads. This research was conducted in the central Lar region of Alborz mountains. Comparing and prioritizing of nomadic tourism on the indicators of sustainable livelihoods of local communities was the main focus of the study. AHP method was used to question priorities and importance of the indicators. Experienced experts and local people were used to fill in the questioners on sustainable livelihoods influenced by indigenous development in nomadic areas. Also, after prioritizing sustainability criteria and indicators, to compare the average rating of the priorities, mean difference test is used. The results showed that from the expert’s point of view nature and ecological capital with the final weight of 0.35 are most important elements while local users believe that economic investment with the final weight of 0.39 will mostly affected by the development of nomadic tourism. Ranking of indicators show that development of nomadic tourism is at the top and other criteria are in the next rank. Also, the results showed that for 14 indices i.e. environmental pollution, wildlife presence, plant species diversity, tribes trust each other, women's presence and role, employment level, variety of manufactured products, creating marketplaces and access to electricity and telephone, there is significant disagreements. It could be concluded that prior to development of ecotourism in the region, infrastructure’s by economic and cultural means should be built.