ارتباط غنا، يكنواختي و واگرائي كاركردي با كاركرد اكوسيستمي در مراتع استپي سرد مرجن بروجن

The relationship between functional richness, functional evenness and functional divergence with ecosystem function in a cold steppe rangeland of Marjan, Boroujen

حفاظت موثر از خدمات و كاركردهاي اكوسيستم، وابسته به تنوع زيستي است. به دليل گسترگي و چندوجهي بودن تنوع زيستي، در تحقيق حاضر از روشهاي مختلف ارزيابي تنوع زيستي (شاخصهاي تنوع گونهاي و تنوع كاركردي) براي ارزيابي رابطه بين تنوع زيستي و كاركرد اكوسيستم در مراتع استپي سرد بروجن در چهارمحال و بختياري استفاده شد. به همين دليل، ارتباط شاخصهاي مختلف تنوع گونهاي (غنا، يكنواختي، تنوع شانون و سيمپسون) و تنوع كاركرد تك ويژگي (ميانگين وزني جامعه) و چندويژگي (غناي كاركرد، يكنواختي كاركرد، واگرائي كاركرد، شاخص رائو) با كاركرد اكوسيستم در توليد زي توده روزميني در قالب دو فرضيه نسبت زي توده (اثر انتخاب) و تكميلي آشيانهاي اكولوژيك مورد بررسي قرار گرفت. براي محاسبه شاخصهاي تنوع گونهاي و تنوع كاركرد، علاوه بر فراواني گونههاي گياهي، ويژگيهاي كاركردي موثر بر توليد زي توده روزميني (شاخص هاي سطح، سطح ويژه، نيتروژن، فسفر، مقدار كلروفيل و محتواي خشك و وزن خشك همگي مربوط به برگ، ارتفاع و ميانگين قطر تاج گياه) با استفاده از 63 كوادرات 2×2 مترمربعي در سال 1395 اندازه گيري شد. ارتباط بين شاخصهاي مختلف تنوع زيستي و زي توده روزميني با استفاده از تجزيه و تحليل رگرسيوني بررسي شد. نتايج نشان داد كه شاخصهاي تنوع غناي گونهاي (R2=0/67)، شانون (R2=0/63) و سيمپسون (R2=0/49) ارتباط معنيدار و مثبتي با زي توده روزميني داشتند. واگرايي كاركردي (R2=0/38) و غناي كاركردي (R2=0/33) نيز ارتباط معنيدار منفي و مثبتي با زي توده روزميني داشتند. اكثر شاخصهاي تنوع كاركرد مبتني بر يك ويژگي (ميانگين وزني فسفر برگ، نيتروژن برگ، سطح برگ، وزن خشك برگ، طول برگ، محتواي خشك برگ و ارتفاع گياه) داراي ارتباط منفي با كاركرد اكوسيستم در توليد زي توده روزميني بودند. نتايج رگرسيون چندگانه خطي نشان داد كه شاخصهاي تنوع گونه، تنوع كاركرد تك ويژگي و تنوع كاركرد چند ويژگي به ترتيب 67، 55 و 52 درصد از تغييرات كل كاركرد اكوسيستم را توجيه نمودند. از اين رو، جنبههاي مختلف تنوع زيستي داراي ارتباط معنيداري با كاركرد اكوسيستم در توليد زي توده روزميني هستند و براي حفاظت پايدار از خدمات و كاركردهاي اكوسيستم، حفاظت از تنوع زيستي اهميت بالايي دارد. همچنين در اين منطقه، ارتباط تنوع زيستي و زي توده روزميني، در قالب فرضيه استفاده تكميلي آشيان اكولوژيك قابل تفسير است كه بيان ميدارد كه افزايش تنوع گياهي موجب استفاده از همه قسمتهاي آشيانهاي اكولوژيك شده و در نتيجه آن رقابت بين گياهان براي كسب منابع كاهش و كاركرد اكوسيستم به حداكثر خواهد رسيد.

no abstract