لزوم تجديد نظر در كاربرد واژه «مهاجم» توسط محققان اكولوژي گياهي در ايران

Need to revise implication of term "invasive" by Iranian Plant Ecologists

در سال هاي اخير، پژوهش هاي مرتبط با اكولوژي گياهان مهاجم مرتعي به طور چشم گيري افزايش يافته است، از اين رو واژه پردازي كه در پژوهش هاي اوليه انجام مي شود، مي تواند الگويي براي محققان بعدي باشد. استفاده نادرست از واژه "گونه مهاجم" به جاي "گونه غير مهاجم"، ممكن است منجر به عواقب زيست محيطي شده و تبعات سنگيني براي تنوع زيستي و حيات گونه هاي با ارزش بومي ايجاد كند. لذا در اين پژوهش به واژه پردازي و مبناي استفاده شده در تعيين گياهان مهاجم توسط محققان ايراني پرداخته و با استانداردهاي بين المللي مقايسه شد. 33 مقاله از محققان ايراني كه از واژه گياهان مهاجم استفاده شده بود، مورد بررسي قرار گرفت. جغرافياي گياهي و منشا پيدايش گونه ها بررسي گرديد. در بين منابع مورد مطالعه، 154گونه گياهي بومي ايران، به اشتباه گونه هاي مهاجم معرفي شده بودند. از اين بين، در 34 درصد مطالعات، از واژه مهاجم به جاي گونه هاي غيرخوشخوراك، 24 درصد به جاي گونه هاي گسترده و يا زيادشونده، 18 درصد به جاي علف هرز و 27 درصد به جاي واژه هاي ديگري مانند گونه هاي كم زي، سمي و مخروبه زي ياد شده است. درحالي كه بر اساس استانداردهاي جهاني، اين گياهان در تعريف گونه هاي مهاجم نمي گنجند و جزء گونه هاي بومي ايران تعريف مي شوند. نتايج اين پژوهش مي تواند به عنوان چارچوبي براي واژه گزيني و كاربرد گياهان مهاجم در منابع علمي فارسي مورد استفاده قرار گيرد و از استناد اشتباهي گياهان بومي به عنوان گياه مهاجم جلوگيري كند.

no abstract