واكاوي مطالعات گردشگري ايران از بعد موضوعي و روش‌شناختي و ترسيم آينده مطالعات پژوهشي

Examination of Iranian Tourism Studies on the Subject and Methodological Dimension and the Future Drawing of Research Papers

يكي از نيازهاي هر زمينه مطالعاتي شناسايي روندهاي موجود و بررسي شكاف نظري در مطالعات قبلي است تا از اين طريق بتوان مسير مطالعات آتي را مشخص نمود؛ مطالعات گردشگري نيز از اين قاعده مستثني نيست. لذا هدف پژوهش حاضر اين است كه ضمن بررسي پژوهش‌هاي صورت گرفته در حوزه گردشگري از بعد موضوعي و روش‌شناسي، شكافت هاي موجود را شناسايي نمونه و مسير پژوهش‌هاي آتي حوزه گردشگري را شفاف نمايد. رويكرد اصلي پژوهش حاضر كيفي و بر پايه‌ي مطالعات اسنادي و جامعه‌ي آماري آن كليه‌ي مقالات علمي- پژوهشي چاپ شده از سال 1391 تا 1395 نشريات پژوهشي گردشگري (373 مقاله) بود. نتايج نشان داد كه از بين انواع گردشگري بر مبناي مكان مقصد، گردشگري شهري؛ از بين انواع گردشگري بر مبناي نوع (ماهيت) فعاليت، گردشگري طبيعت‌گرا؛ و از بين انواع گردشگري بر مبناي موضوع، گردشگري فرهنگي و هنري(گردشگري ميراث) بيش‌ترين مطالعات را به‌خود اختصاص داده است. همچنين از بعد روش‌شناسي، مطالعات كمّي، كاربردي، داده‌هاي حاصل از پرسشنامه، مطالعه ميان گردشگران داخلي بيش‌ترين مطالعات را به‌خود اختصاص داده است. بر اساس نتايج تحقيق پيشنهاد مي‌شود مجلات گردشگري با اختصاص شماره‌هايي براي موضوعات خاص در جهت رفع شكاف موجود در مطالعات گردشگري داخلي گام بردارند. همچنين پيشنهاد مي‌شود پژوهشگران و مجلات حوزه گردشگري به سمت استفاده از رويكردهاي كيفي و تركيبي و نيز ابزارهايي همچون مصاحبه و مشاهده سوق داده شوند.

One of the needs of any field of study is to identify existing trends and to examine the theoretical gap between previous studies in order to identify future studies of each field. Study on tourism is also no exception. Therefore, the aim of the present study is to investigate the research done in the field of tourism from thematic and methodological aspects, to identify the existing fissures and identify the direction of future research in the field of tourism. The main approach of the present study is qualitative and based on documentary studies and its statistical community, all articles of scientific and research published from 2012-2017 were tourism research journals (373 articles). The results showed that from among all types of tourism based on destination, urban tourism; from all kinds of tourism based on the type (nature) of activity; natural tourism; and from all types of tourism based on the subject, cultural and artistic tourism (heritage tourism) Most studies have been devoted to it. Also, methodologically, quantitative, applied studies, data from the questionnaire, a study between the domestic tourists most studies have been devoted to itself. Based on the results of the research, It is suggested that tourism journals, with the allocation of numbers for specific topics, aim to bridge the gap in the domestic tourism studies.