مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تبيين مديريت نسل نخست شهرهاي جديد ايران با رويكرد حكمروايي خوب شهري از منظر تقسيمات كشوري

چكيده فارسي :

ﺷﻬﺮ ﺟﺪﯾﺪ ﭘﺪﯾﺪه و ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺠﺮدي ﻧﯿﺴﺖ و اوﻟﯿﻦ ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﮐـﻪ ﭘـﯿﺶ از ﻫـ ﺮ ﭼﯿـﺰ ﺑﺎﯾـﺪ ﺑـﺪان ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﻮد، اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻤﯽ ﺗﻮان ﯾﮏ ﺷﻬﺮ را ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﮐﻪ ﺷﻬﺮ در ﻣﺴـﯿﺮ ﺟﺮﯾﺎﻧﺎت آن ﻗﺮار دارد، ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داد. ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺣﺎﮐﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎﻃﺎت، ﻣﺴـﯿﺮ ﻣﺒﺎدﻻت ارزش اﻓﺰوده، اﻧﺪﯾﺸﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺣﺎﮐﻢ، ارزش ﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﻮﺟﻮد، اﯾـﺪﺋﻮﻟﻮ ژي، ﺷـﺮاﯾﻂ و وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ، ﻣﻨﻄﻘﻪ اي، ﺟﺎﯾﮕﺎه ﮐﺸﻮر در ﻧﻈﺎم ﺟﻬﺎﻧﯽ و... ﻫﻤﭽﻮن ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﻋﻤﻞ ﻣـﯽ ﮐﻨـﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ، ﮐﺎراﯾﯽ و ﮐﻔﺎﯾﺖ ﺷﻬﺮ ﺟﺪﯾﺪ در اﯾﺮان را ﺷﮑﻞ ﻣﯽ دﻫﺪ. واﻗﻌﯿﺖ ﺷﻬﺮ ﺟﺪﯾﺪ در ﮐﺸـﻮر اﯾﺮان در ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي رﻗﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرد. ﻫﻢ اﮐﻨﻮن از17 ﺷﻬﺮ ﺟﺪﯾﺪ ﻧﺴﻞ ﻧﺨﺴﺖ اﯾﺮان، 12 ﺷـﻬﺮ در زﻣﺮة ﺷﻬﺮﻫﺎي رﺳﻤﯽ ﮐﺸﻮر و داراي ﺷﻬﺮداري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻣﯿﺎن اﯾﻦ 12 ﺷـﻬﺮ ﺟﺪﯾـﺪ، ﻓﻘـﻂ ﺷﻬﺮ ﺟﺪﯾﺪ ﭘﺮدﯾﺲ ﻣﺮﮐﺰ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﺪف اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺗﺒﯿـﯿﻦ ﻣـﺪﯾﺮﯾﺖ ﻧﺴـﻞ ﻧﺨﺴﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ اﯾﺮان از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﮐﺸﻮري اﺳـﺖ. ﭘـﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿـﺮ ازﻧﻈـﺮ ﻫـﺪف، ﮐﺎرﺑﺮدي و ازﻧﻈﺮ روش ﺑﺮرﺳﯽ، ﺗﻮﺻـﯿﻔﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻠـﯽ اﺳـﺖ. اﯾـﻦ ﭘـﮋوﻫﺶ در دو ﺑﺨـﺶ اﻧﺠـﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ؛ در ﺑﺨﺶ ﻧﺨﺴﺖ، ﭘﺲ از ﻣﺮور ﻣﺒﺎﻧﯽ و ﺗﻌﺮﯾﻒ و ﺗﺪﻗﯿﻖ ﺷـﺎﺧﺺ ﻫـﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎﺗﯽ و ﺑـﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار Eviews و اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي آﻣﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ، ﺷﺎﺧﺺ ﻫـﺎي ﭘـﮋوﻫﺶ ﻣـﻮرد آزﻣﻮن و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮐﻤّﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺆﯾﺪ راﺑﻄـﮥ ﻣﻌﻨـﺎدار ﻓﺎﺻـﻠﻪ از ﻣﺎدرﺷـﻬﺮ، درﺟﻪ ﺗﻤﺮﮐﺰ و ﺗﻔﺮق ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﺛﺮ ﺑﺮازﺷﯽ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺷﻬﺮ )ﻣﻮﻗﻌﯿـﺖ ﺳﯿﺎﺳـﯽ - اداري( در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﻬﺮي- ﻣﻨﻄﻘﻪ اي در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺟﺬب و داﻓﻌﮥ ﺟﻤﻌﯿﺖ اﺳﺖ. در ﺑﺨﺶ دوم ﭘﮋوﻫﺶ، اﺑﺘـﺪا ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﺣﮑﻤﺮواﯾﯽ ﺧﻮب ﺷﻬﺮي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺌﻮري ﻫﺪاﯾﺘﮕﺮ در ﻣﻨـﺎ ﺑﻊ ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺑﺮرﺳـﯽ ﺷـﺪ و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي 9 ﮔﺎﻧﮥ راﮐﻮدي ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﭙﺲ ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮﻫﺎ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي 7 ﻧﻔﺮ از ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﮑﻨﯿﮏ دﻟﻔـﯽ، ﺷـﺎﺧﺺ ﻫـﺎي ﭘـﮋوﻫﺶ در 20 ﮔﻮﯾـﻪ ﺗﻨﻈـﯿﻢ و ﺑـﻪ روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮي ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ و ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ، اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮدآوري و ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﻧﺮﻣﺎل ﺑﻮدن ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎ و ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ ﻧﯿﺰ از آزﻣﻮن ﺑﺮازشk-s1 اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﺑﺮ ﻣﺒﻨـﺎي ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﺗﺮﯾﻦ ﺑﺮاﺳﺎس ﻃﯿﻒ ﻟﯿﮑﺮت در ﺑﯿﻦ 20 ﮔﻮﯾﻪ ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ 9 ﺷﺎﺧﺺ، ﮔﻮﯾـﻪ اﺳـﺘﻔﺎده از ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻫﺎي ﺷﻬﺮ و ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﺷﺎﺧﺺ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ و ﮐﺎراﯾﯽ ﺑـﺎ ﻣﯿـﺎﻧﮕﯿﻦ وزﻧـﯽ 4/20 ﻣﻌـﯿّﻦ ﺷـﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽ ﺷﻮد اﯾﻦ ﮔﻮﯾﻪ اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدي در ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ اﯾﺮان از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﮐﺸﻮري و اراﺋﮥ اﻟﮕﻮي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي دارد. رﺗﺒﮥ اﯾﻦ ﮔﻮﯾﻪ ﺑـﺎ ﻣﻌﯿـﺎر اﺻـﻠﯽ ارزﯾـﺎﺑﯽ ﻣـﺪل ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﺣﮑﻤﺮواﯾﯽ ﺧﻮب ﺷﻬﺮي ﯾﻌﻨﯽ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻨﻄﺒﻖ اﺳﺖ. در اﻟﮕﻮي ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻫﺎي ﺷﻬﺮ و ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻣﺪﯾﺮان ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﻣﺴﺘﻌﺪ )12 ﺷـﻬﺮ ﺟﺪﯾـﺪ( ﺑﻬﺘـﺮ اﺳﺖ ﺑﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﺷﻬﺮ ﺧﻮد در اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ و... ﺑﯿﻔﺰاﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﭽﻮن ﺷﻬﺮ ﺟﺪﯾـﺪ ﭘـﺮدﯾﺲ، اوﻟﻮﯾﺖ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎز ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﮐﺸﻮري در ﻣﺤﺪودة ﺳﯿﺎﺳﯽ- ادارﯾﺸﺎن ﺷﻮﻧﺪ