عنوان مقاله :
جايگاه حق تصرف والدين بر جنين؛ حق اختصاص يا مالكيت؟
پديد آورندگان :
كراچيان ثاني، فاطمه دانشگاه پيام نور، تهران , صدري، محمد دانشگاه تهران - دانشكده الهيات، تهران , باقري، احمد دانشگاه پيام نور، تهران , اميرپور، حيدر دانشگاه پيام نور، تهران , جمشيدي راد، محمدصادق دانشگاه پيام نور، تهران
كليدواژه :
جنين , والدين , حق اختصاص , مالك
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: يكي از دغدغه‌هاي مهم بشر فرزندآوري است. تكنيك‌هاي پيشرفته ناباروي روش‌هاي نويني در برابر زوجين نابارور قرار داده است. اهداي جنين يكي از تكنيك‌هايي است كه چالش‌ها و سؤالات اساسي براي انديشمندان اسلامي ايجاد كرده است. در اين پژوهش با تكيه بر مباني فقه اماميه به دنبال پاسخ به اين پرسش هستيم كه رابطه پدر و مادر با جنين منجمد به نحو مالكيت است يا حق اختصاص؟ آيا صرفاً حق والدين بر جنين، موجب مشروعيت انتقال آن بر ايشان مي‌شود؟
مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به شيوه توصيفي ـ تحليلي است كه با واكاوي متون فقهي حقوقي كوشيده است، نوع رابطه والدين بر جنين و ميزان تصرف آنان بر وي را تبيين و بررسي نمايد.
يافته‌ها: هرچند از ديدگاه برخي از حقوقدانان غربي جنين آزمايشگاهي در مالكيت پدر و مادر قرار دارد و مال محسوب مي‌گردد، اما به نظر مي‌رسد در آموزه‌هاي فقه اسلامي اين رويكرد حاكم نيست. در فقه اسلامي، به سبب كرامت ذاتي جنين، حق اختصاص نسبت به او ديدگاه محكم‌تري محسوب مي‌شود. از سويي ديگر در اين ديدگاه تمام آثار حق اختصاص بر جنين مترتب نمي‌شود، چراكه حق ولايت پدر بر فرزند از حقوق غير قابل نقل و انتقال است و در حقيقت پدربودن علت تامه براي تحقق عنصر ولايت است، از همين روست كه انتقال قهري و اختياري وي ممنوع مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Background and Aim: One of the most important concerns of human is childbearing. Advanced infertility
techniques have introduced new approaches to infertile couples. Fetal donation is one of the techniques that
have posed major challenges and questions for Islamic scholars. In this study, based on the Imamiyyah
jurisprudence, we try to answer the question whether the parent's relationship with their frozen fetus is
ownership or allocation right? Does only parents’ right to the fetus legitimize its transfer to them?
Materials and Methods: The present study is based on a descriptive-analytical method that has tried to
explain and examine the type of relationship between parents and fetus and the extent of their possession of
the fetus by analyzing legal and jurisprudential texts.
Conclusion: Although some Western jurists believe that the parents own the fetus and consider them as
their property, but it seems that this approach does not prevail in the teachings of Islamic jurisprudence. In
Islamic jurisprudence, due to inherent dignity of the fetus, the right to own a fetus is stronger. In this view,
all effects of the right to allocate isn’t achieved on the fetus, because the father’s right to the child is an
irrevocable right, and in fact being a father is the perfect reason for the realization of the element of
guardianship, that is why its forced and voluntary transfer is prohibited.
