تأثير زنيان (Trachyspermum ammi) بر سوءهاضمۀ عملكردي، شدت استئاتوز و آنزيم هاي كبدي در بيماران مبتلا به كبد چرب غيرالكلي: كارآزمايي باليني تصادفي شدۀ دوسوكور

The effect of Trachyspermum ammi on functional dyspepsia, severity liver steatosis and liver enzymes in patients with nonalcoholic fatty liver disease: A double blind randomized clinical trial

سابقه و هدف: كبد چرب غيرالكلي از بيماري‌هاي شايع در جهان است كه شيوع آن در ايران از 21/5 تا 31/5 درصد گزارش شده و هنوز درمان قطعي براي آن مشخص نشده است. بذر زنيان يا اجواين در طب سنتي ايران به‌عنوان هضم‌كننده و مقوي كبد كاربرد داشته است. اين مطالعه با هدف مقايسۀ تأثير عصارۀ آبي بذر زنيان در مقايسه با دارونما در بهبود هضم معده و درمان بيماري كبد چرب غيرالكلي انجام شده است. مواد و روش‌ها: در اين مطالعۀ كارآزمايي باليني دوسوكور، 55 فرد مبتلا به كبد چرب غيرالكلي به‌طور تصادفي (تخصيص بلوك تصادفي) به دو گروه دريافت‌كنندۀ دارو (27 نفر) و دارونما (28 نفر) تقسيم شدند. تمامي افراد دو گروه علاوه بر آموزش سبك زندگي و تغذيه، روزانه سه عدد كپسول 500 ميلي‌گرمي (زنيان يا دارونما) به‌مدت 8 هفته دريافت كردند. سطوح آنزيم‌هاي كبدي، ميزان استئاتوز كبد، سوءهاضمه و شدت آن و شاخص‌هاي تن‌سنجي در ابتدا و انتهاي مطالعه تعيين شد. تجزيه و تحليل آماري توسط نرم‌افزار SPSS نسخۀ 21 انجام گرفت. يافته‌ها: بيشتر بيماران (72/7 درصد) در گروه سني 30 تا 50 سال قرار داشتند. هر دو گروه از نظر ويژگي‌هاي دموگرافيك با يكديگر يكسان بودند. در انتهاي 8 هفته مداخله، سطح ALT (<0.001p)، ميزان استئاتوز كبدي (RR=2.49, p=0.033) و شدت سوءهاضمه (p=0.025) در گروه دارو نسبت به دارونما بهبود معني‌داري نشان داد. ولي عليرغم كاهش معني‌دار سطح آنزيم AST در هر دو گروه، در بين دو گروه معني‌دار نبود (=0.098p). وزن و شاخص تودۀ بدني (BMI) در انتهاي مطالعه در هر دو گروه، دارو (p=0.016)و دارونما (p=0.007) كاهش معني‌دار يافت اما نسبت دور كمر به باسن (WHR) فقط در گروه دارو كاهش معني‌دار پيدا كرد (p=0.011). نتيجه‌گيري: با توجه به اينكه مصرف كپسول زنيان در بهبود نسبي بيماري كبد چرب غيرالكلي مؤثر است، مي‌توان استفاده از آن را در درمان بيماران مبتلا توصيه كرد.

Background and Purpose: Non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD) is one of the most common diseases in the world with prevalence of 21.5% to 31.5% in Iran. No definitive treatment has yet been determined. Trachyspermum ammi (Carum copticum) commonly known as ‘Ajwain’ have long been used in traditional Persian medicine (TPM) as a digestive and liver tonic. The purpose of this study was to compare the effect of aqueous extract of C. copticum seeds with placebo in improving dyspepsia and treatment of NAFLD. Methods and Materials: Fifty-five patients with NAFLD were randomly divided into two groups: drug (n = 27) and placebo (n = 28). All subjects in both groups received three 500 mg capsules (Drug or placebo) daily for 8 weeks in addition to lifestyle modification education. Liver enzyme levels, liver steatosis, dyspepsia and its severity and anthropometric indices were determined at the beginning and end of the study. Statistical analysis was performed by SPSS 21 software. Results: The majority of patients (72.7%) were in the age group of 30-50 years. Both groups were similar in demographic characteristics. At the end of 8 weeks of intervention, ALT level (p <0.001), hepatic steatosis (RR = 2.49, p = 0.033) and dyspepsia severity (p = 0.025) were significantly improved in the drug group. However, despite a significant decrease in AST enzyme levels in both groups, it was not significant between the two groups (p = 0.098). Weight and body mass index (BMI) were significantly decreased at the end of the study in drug (p = 0.016) and placebo (p = 0.007) groups, but waist-hip ratio (WHR) decreased only in the drug group (p = 0.011). Conclusion: Since the use of Carum copticum capsules is effective in the relative improvement of non-alcoholic fatty liver disease, its use in the treatment of patients can be recommended.