شناسايي الگوي همكاري رقابت در صنعت خودروسازي ايران بر اساس رويكرد سيستمي: مورد مطالعه شركت ايران خودرو

Identifying coopetition model in Iran Automotive industry based on systematic approach: A case study of Iran Khodro Company

همكاري هم‌زمان شركت‌هاي رقيب كه از آن به همكاري-رقابت ياد مي­شود اخيراً موردتوجه صنايع و شركت­ها قرار گرفته است. شركت­ها با اغراض مختلفي همچون افزايش بهره‌وري، ارتقاء جايگاه رقابتي و كسب دانش و تكنولوژي‌ ­روز صنعت خود از اين راهبرد بهره مي‌گيرند. در سطح جهاني شركت­هاي خودروساز متعددي همچون جنرال­موتورز، تويوتا و نيسان و در ايران نيز شركت ايران‌خودرو ازجمله شركت‌هايي هستند كه از اين راهبرد جهت پيشبرد اهداف خود بهره گرفته‌اند. اما بررسي‌هاي انجام­گرفته حاكي از اين است كه اين پديده در صنعت خودروسازي ايران تاكنون الگوسازي نشده است و ابعاد و مؤلفه‌هاي آن شناسايي نشده است. رويكرد سيستمي مي‌تواند در ايجاد يك الگوي جامع و منسجم نقش‌آفريني كند. پژوهشگر در اين مقاله قصد دارد با استفاده از ابزار روش‌شناختي كيفي و راهبرد نظريه‌پردازي داده بنياد به شناسايي الگوي همكاري-رقابت در صنعت خودرو ايران بپردازد. جامعه آماري اين پژوهش شركت ايران‌خودرو و روش نمونه‌گيري، نمونه‌گيري هدفمند است. نتايج حاصل از تحقيق در قالب سيستم همكاري-رقابت در سه بخش شناسايي شده است. بخش اول به محرك‌هاي همكاري-رقابت شامل دودسته كلي از محرك‌هاي داخلي و خارجي، بخش دوم فرايند همكاري-رقابت با محوريت استراتژي‌هاي همكاري و درنهايت بخش سوم به پيامدهاي به‌كارگيري همكاري-رقابت در صنعت خودرو ايران مي‌پردازد.

Synchronous co-operation between competing companies, which is referred to coopetition, has recently been considered by companies and industries. Companies use this strategy for various purposes, such as increasing productivity, improving competitive positioning and gaining their industry knowledge and technology. Multiple car companies such as General Motors, Toyota and Nissan in the world, and Iran Khodro Company in Iran are companies which use this strategy to achieve their goals. But reviews indicate that this phenomenon has not been modeled in Iran Automotive Industry yet and its dimensions and components has not been identified. Systemic approach can play a role in creating a comprehensive and coherent model. In this paper, researcher intends to identify and explain coopetition model in Iran Automotive Industry by use of Qualitative Methodological Tool and Grounded Theory strategy. Statistical population of this study is Iran Khodro Company, and sampling method is theoretical sampling. Results are identified in the form of coopetition system in three parts. The first part deals with coopetition drives which include two general categories of internal and external drives, the second part deals with coopetition process with centered cooperation strategies and, finally the third part deals with outputs of using coopetition in Iran Automotive Industry.