بازكاوي پيامدها و شيوه‌هاي مديريت تغييرات اقليمي (نمونه موردي: حوضه آبريز مركزي ايران)

Re-Analyzing of Consequences and Methods of Climatological Changes Managements (Case Study: Iran’s Central Basin)

اهميت تغييرات اقليمي از آن سو است كه وجه جهاني به خود گرفته و گفته مي­ شود تا حدودي از كنترل انسان خارج شده است و بشر تنها مي­تواند با دانش و مديريت در مقابل پيامدهاي منفي آن امنيت خود و جامعه را تامين كند. بر اين بنياد پژوهش حاضر با روش تحليلي، در صدد تبيين پيامدهاي امنيتي تغييرات اقليمي بر ايران و در مقياس كوچكتر و كاربردي­تر در حوضه آبريز مركزي برآمد. يافته ­هاي پژوهش گوياي اين مطلب است كه تغييرات اقليمي بر پهنه جغرافياي ايران در وجه تغيير الگوي بارش، كاهش بارش و افزايش دما خود را نشان داده، در مرحله بعد اين موارد باعث برداشت بيش از حدِ آبخوان­ ها شده و آن هم كاهش كيفيت آب­هاي زيرزميني را به همراه داشته است. اين زنجيره باعث طرح پروژه ­هاي انتقال آب بين­ حوضه­ اي شده است كه حداقل برونداد چرخه ياد شده تنش­هاي اجتماعي است كه در سنوات اخير چند مورد از آن اتفاق افتاد. با توجه به وسعت جغرافيايي اين حوضه و نيز تعلق آن به يكي از پربسامدترين محورهاي تمدني ايران، مجموعه پيامدهاي امنيتي تغييرات اقليمي در حوضه آبريز مركزي، علاوه بر تاثير بر لايه­ هاي مختلف اجتماعي، سياسي، اقتصادي و محيطي، تاثير چند مقياسي نيز دارد و تاثيرات مخرب آن فراتر از مقياس كشوري و تا حد مقياس فرا منطقه­ اي فرهنگ ايراني است. در اين راستا، يافته ­هاي پژوهش حاكي از اين است كه تغييرات اقليمي در حوزه آبريز مركزي در ابعاد گوناگون بر زيست جامعه و كشور موثر افتاده به گونه­اي كه در صورت تداوم روند موجود تمدن ايراني را دچار چالش راهبردي خواهد كرد. بدين منظور در پايان كار پژوهش، حكمراني خوب آب، به عنوان بهترين راه مقابله و كنترل پيامدهاي منفي تغييرات اقليمي بر حوضه آبريز مركزي به طور ويژه و ايران به طور عام استدلال شده است.

Importance of climate change is global. This issue to some extent has been out of human control. Human beings can only provide security and the community with knowledge and management against its negative consequences. On the basis of this research, the present paper analyzes the impact of climate change on Iran, on a small scale and applied to the central catchment area. The findings of the research indicate that climate change has shown the geographic region of Iran in terms of changing the rainfall pattern, decreasing precipitation and increasing its temperature. In the next step, these cases resulted in excessive withdrawal of groundwater aquifers and it has reduced the quality of underground water. This chain has led to the design of inter-basin water transmission projects, which is at least the result of the cycle of social tensions that has occurred in recent years. Considering the geographical extent of the basin and its belonging to one of the most frequent aspects of Iranchr('39')s civilization, the set of consequences of climate change in the central catchment area, in addition to its impact on various social, political, economic and environmental layers, also has several scale effects. an‎d its destructive effects go beyond national scale and to an extent beyond the scope of Iranian culture. In this regard, the research findings indicate that climate change in the central watershed is influential in many aspects of society and the country, so that if the current process continues, the current Iranian civilization will face a strategic challenge. To this end, at the end of the research, good water governance, as the best way to confront and control the negative consequences of climate change on the central catchment area, and Iran in general, has been argued.