بررسي تحليلي نظريه «گرايش‌هاي ريخت‌شكنانه» آنتوان برمن در گلستان سعدي با استناد به ترجمه فرانسوي شارل دفرمري

Analytical Study of Distorting Trends Theory of Antoine Berman in Charles Defremery’s French Translation of Golestan Saadi

هدف مقاله‌ پيش‌ رو، تحليل و بررسي كاربست نظريه‌ «گرايش ‌هاي ريخت ‌شكنانه» آنتوان برمن (1991-1942) ترجمه ‌شناس فرانسوي در ترجمه باب هشتم گلستان سعدي از شارل دفرمري (1883-1822) است. درواقع اين مقاله، به بررسي تقابل ميان زبان مبدأ (فارسي) و زبان مقصد (فرانسه) در چارچوب گرايش ‌هاي برمن مي‌پردازد و خطاها و تغييراتي را نشان مي‌دهد كه توازن آن ‌ها در وفاداري و آزادي مترجم تحقق مي‌يابد. تضادها و شباهت ‌هاي واژگاني در متن اصلي و متن ترجمه‌ شده در مطالعه ترجمه‌ دفرمري به‌گونه‌اي ظاهر مي‌شوند كه كاربست نظريه برمن به ما مي‌آموزد افزون بر پايبندي به متن مبدأ، لازم است به شكل و معناي زبان مقصد توجه داشت. تلاش خواهيم كرد با تكيه ‌بر ديدگاه گفتارمحور برمن: گفتار سنت ‌محور، گفتار هدف ‌محور و گفتار تجربه ‌محور به آسيب‌شناسي ترجمه گلستان بپردازيم و نشان دهيم كه ابهامات و تناقضات در ترجمه ورسيون دفرمري نشأت گرفته از عدم درك صحيح او از پندها و حكايات اخلاقي-معنوي سعدي است.

The purpose of this paper was to analyze the use of “Distorting Trends” theory of Antoine Berman (1942-1999), a French traductologist, in translation of the eighth chapter of “Golestan Saadi” by Charles Defremery (1822-1883). This study investigated the conflict between source language (Persian) and target language (French) in the frame of Berman’s trends and indicates errors and changes which their balance realizes faithfulness and freedom of the translator. Lexical differences and similarities in the main and translated texts in the study of Defremery’s translation show that, according to Berman’s theory, it is necessary to pay attention to the form and meaning of target language as well as to be faithful to the source text. Based on speech-oriented viewpoint of Berman, it was tried to engage in pathology of Golestan Translation through three orientations: culturally-oriented speech, goal-oriented speech, and experience-centered speech. It was identified that ambiguities and contradictions in Defremery’s version translation originated from his misunderstanding of ethical and spiritual advices, maxims, and tales of Saadi.