مقايسه كيفيت هواي محيط كار و كاربرد تكنيك زمين آمار در توزيع مكاني 2/5 PM و 10 PM در تعدادي از كارگاه‌هاي صنعتي

Comparison of work environment air quality and application of geostatistic technique in the spatial distribution of PM2.5 and PM10 in a number of industrial workshops

كيفيت هوا در كارگاه ­هاي صنعتي توسط عوامل زيان­آور شيميايي مختلفي تحت تأثير قرار مي­گيرد. هدف اين مطالعه مقايسه كيفيت هواي محيط كار تعدادي از كارگاه ­هاي صنعتي بر اساس تراكم جرمي و تعداد ذرات معلق در هوا و اجراي روش زمين ­آمار كريجينگ در صنايع است. روش بررسي: اين مطالعه مشاهده ­اي در چهار كارگاه صنعتي شامل كارگاه­ هاي تفكيك ضايعات مسي، نورد و برش، ريخته­ گري و ذوب مس، توليد محصولات آلومينيومي و توليد شيشه دوجداره انجام شد. با استفاده از نمونه ­بردار Particle Mass Counter مدل Tes 5200، تراكم جرمي و تراكم تعداد ذرات معلق در رديف قطره اي مختلف اندازه ­گيري شد. نقشه­ توزيع مكاني 2/5PM و 10PM در هريك از كارگاه­ ها با استفاده از روش زمين آمار كريجينگ در محيط GIS نسخه 5/10 تهيه شد. نتايج: بيشترين تراكم جرمي (mg/m3 8/42) و تراكم تعداد (Particle/lit 445058 در حالت افتراقي و Particle/lit 885446 در حالت تجمعي) در كارگاه توليد محصولات آلومينيومي اندازه­ گيري شد. بيشترين تراكم جرمي و تراكم تعداد ذرات معلق به ترتيب براي رديف قطرهاي µm 10 و µm 0/5 به دست آمد. تفسير نقشه­ هاي كريجينگ نشان داد نواحي مختلفي نظير كوره تابش، پرس قراضه، كوره ذوب آلومينيوم، الك، دستگاه دياموند، كوره شيشه و قالب­ هاي شمش در كارگاه­ هاي مورد مطالعه بيشترين فراواني 2/5 PM و 10PM را دارند. نتيجه گيري: اجراي عمليات كنترل مهندسي نظير نصب سيستم ­هاي تهويه در سالن ها و طراحي و نصب هود موضعي در بخش‌هاي ورودي كوره ذوب آلومينيوم و الك در كارگاه توليد محصولات آلومينيومي و قالب­ هاي شمش مس در كارگاه ريخته‌گري و ذوب مس جهت بهبود كيفيت هوا ضروري است.

Introduction: Air quality in industrial workshops is affected by various harmful chemical agents. Purpose of this study was to compare work environment air quality in a number of industrial workshops based on the mass concentration and number of suspended particles in air and application of Kriging geostatistical method in industries. Materials and Methods: This observational study was carried out in four workshops including cuprous waste separation works, rolling and cutting, casting and copper smelting, manufacturing aluminum products and double-glazed glass production. Using particle mass counter sampler of Tes 5200 model, mass concentration and number concentration of suspended particles in row of different diameters were measured. The spatial distribution map of PM2.5 and PM10 in each of workshops was prepared using Kriging geostatistic method in GIS environment Version 10.5. Results: The highest mass concentration (8.42 mg/m3) and number concentration (445058 Particle/lit in differential mode and 885446 Particle/lit in cumulative mode) were measured in the manufacturing aluminum products workshop. The highest mass concentration and number concentration of suspended particles were obtained for row diameters of 10 μm and 0.5 μm, respectively. Interpretation of Kriging maps showed that various areas of the industries such as radiation furnace, scrap press, aluminum smelter, sieve, diamond machine, glass furnace and ingot molds had the highest frequency of PM2.5 and PM10. Conclusion: Engineering control actions such as installation of ventilation systems in halls and design and installation of a local hood in the entrance sections of the aluminum smelting furnace and sieve in manufacture of aluminum products workshop and copper ingot molds in casting and smelting workshop is essential for improved air quality.