تأثير واقعيت درماني به شيوه گروهي بر هوش اخلاقي و سازگاري تحصيلي دانش‌آموزان

The effect of group reality therapy on moral intelligence and academic adjustment of students

تحقيق حاضر باهدف تأثير واقعيت درماني به شيوه گروهي بر هوش اخلاقي و سازگاري تحصيلي دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه گرگان صورت گرفت. تحقيق از نظر هدف كاربردي و از نوع روش، نيمه تجربي - پيش‌آزمون و پس‌آزمون - با گروه كنترل بود. جامعه آماري شامل كليه دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه گرگان در سال تحصيلي 94-95 بود كه از اين تعداد به‌صورت تصادفي ساده 15 نفر در گروه آزمايش و 15 نفر در گروه گواه قرار گرفتند. براي جمع‌آوري داده‌ها از پرسشنامه استاندارد هوش اخلاقي لنيك و كيل و سازگاري تحصيلي فرحبخش استفاده شد. همچنين ابزار مداخله شامل آموزش واقعيت درماني به شيوه گروهي بر اساس الگوي گلاسر در 8 جلسه 90 دقيقه‌اي بود. براي تحليل داده‌ها از آزمون تحليل كواريانس تك متغيره و چندمتغيره استفاده شد. يافته‌ها نشان داد كه واقعيت درماني به شيوه گروهي بر هوش اخلاقي و سازگاري تحصيلي تأثير دارد. همچنين نتايج نشان داد ابعاد هوش اخلاقي ازجمله (درستكاري، مسؤوليت پذيري، بخشش، همدلي) همچنين ابعاد سازگاري تحصيلي (سازگاري با محيط آموزشي، رشته تحصيلي، مهارت‌هاي تحصيلي و آموزشي) در دانش‌آموزان تأثير مثبتي دارد؛ بنابراين، استفاده از محتوا و دستورالعمل‌هاي واقعيت درماني در ارتقا هوش اخلاقي و سازگاري تحصيلي دانش‌آموزان مفيد خواهد بود.

The aim of this study was to investigate the effect of group reality therapy on moral intelligence and academic adjustment of high school students in Gorgan. The research was applied in terms of purpose, and the method was quasi-experimental (pre-test and post-test with a control group). The statistical population consisted of all-male high school students in Gorgan in the school year of 2015-2016. Of these, 15 were randomly assigned to the experimental group and 15 to the control group. Data were collected using the standard Link and Keil Moral Intelligence Questionnaire and the Farahbakhsh Academic Adjustment Questionnaire. The intervention tool was a group reality therapy training based on Glasser's model in eight 90-minute sessions. Univariate and multivariate analysis of covariance was used for data analysis. Findings showed that reality therapy had a positive effect on the dimensions of moral intelligence (honesty, responsibility, forgiveness, empathy) as well as the dimensions of academic adjustment (adjustment to the educational environment, the field of study, academic and educational skills). Therefore, using content and reality therapy guidelines will be helpful in promoting students' moral intelligence and academic adjustment.