نقش حساسيت پردازش حسي و كاركردهاي شناختي در پيش‌بيني نيمرخ روان آسيب‌شناختي دانش‌آموزان

The role of sensory processing sensitivity and cognitive functions in predicting student’s psychopathological profile

هدف پژوهش حاضر بررسي نقش حساسيت پردازش حسي و كاركردهاي شناختي در پيش‌بيني نيمرخ روان‌شناختي­ دانش‌آموزان بود. روش پژوهش حاضر توصيفي همبستگي بود كه جامعه آماري آن را كليه دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه شهر اردبيل در سال تحصيلي 96-1397 تشكيل مي‌دادند و نمونه پژوهش شامل 300 دانش‌آموز بود كه به روش تصادفي خوشه‌اي، انتخاب شده بودند. براي جمع‌آوري داده‌ها از مقياس شخص با حساسيت حسي بالا (HSPS)، پرسشنامه توانايي‌هاي شناختي (CAQ) و چك‌ليست اختلالات رواني (SCL-90-R) استفاده شد و داده‌ها نيز با روش‌هاي آماري ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون چندگانه تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها نشان داد كه شاخص‌هاي آسيب‌شناختي GSI، PST و PSDI با همه مؤلفه‌ها و نمره كل حساسيت پردازش حسي رابطه مثبت، و به جزء شناخت اجتماعي با همه مؤلفه‌هاي كاركردهاي شناختي رابطه منفي دارد (0/01>P). نتايج تحليل رگرسيون نيز نشان داد كه نمره كل حساسيت پردازش حسي و كاركردهاي شناختي به ترتيب 10 و 40 درصد واريانس GSI؛ 7 و 35 درصد واريانس PST و 7 و 24 درصد واريانس PSDI را پيش‌بيني مي‌كند (0/01>P). با توجه به رابطه معنادار حساسيت پردازش حسي و كاركردهاي شناختي با نشانگان باليني دانش‌آموزان و نقش اين متغيرها در پيش‌بيني نيمرخ روان­شناختي، مي‌توان نتيجه گرفت كه متغيرهاي مذكور نقش مهمي در آسيب‌شناسي رواني نوجواني بازي مي‌كنند؛ از اين رو مي‌توانند به عنوان اهداف درماني و توانبخشي در كار باليني با دانش‌آموزان در نظر گرفته شوند.

The aim of this study was to examination of the role of sensory processing sensitivity and cognitive functions in predicting students’ psychopathological symptoms. The method was a descriptive and correlation study that the statistical population included all male high school students at 2017-2018 in Ardabil city. The sample consisted of 300 students that were sampled by cluster sampling method. Data were collected using Highly Sensitive Person Scale (HSPS), Cognitive Abilities Questionnaire (CAQ), and Symptoms Checklist-90-Revised (SCL-90-R) and were analyzed using Pearson correlation coefficient and multiple regression analysis. The results showed that psychopathological indexes such as GSI, PST and PSDI have positive relationship with sensory processing sensitivity (P<0.01), and negative relationship with cognitive functions (P<0.01). Also, the result of multiple regression analysis showed that sensory processing sensitivity and cognitive functions have significant role in explaining of students psychopathological profile (P<0.01). According to these findings, it seems that sensory processing sensitivity and cognitive functions have important role in students’ mental health problems, and can be considered as therapeutic objects in clinical work with students’ psychopathology.