شناسايي و تعيين پهنه‌هاي مناسب مخاطرات محيطي مؤثر در توسعه كالبدي شهر ايلام

Identifying and Determining Suitable Zoning of Environmental Hazards Influencing the Physical Expansion of Ilam City

ﻣﺨﺎﻃﺮات ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺣﻮادﺛﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪآﻣﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺴﺎرات ﺟﺎﻧﻲ و ﻣﺎﻟﻲ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارﻧﺪ. بنابراين مطالعات و پژوهش‌هاي علمي در اين زمينه ضروري است. پژوهش حاضر با هدف شناسايي و پهنه‌بندي مخاطرات محيطي اثرگذار بر توسعه كالبدي شهر ايلام به شيوه توصيفي – تحليلي و مشاهدات ميداني صورت گرفته است. محدوده موردمطالعه آن شهر ايلام و جامعه آماري آن كارشناسان مديريت شهري و مديريت بحران هستند كه از نظرات آن‌ها در تعيين اوزان معيارهاي موردبررسي استفاده شده است. روش تجزيه و تحليل اطلاعات در اين پژوهش تلفيق لايه‌هاي رقومي GIS، تحليل سلسله‌مراتبي فازي و تاپسيس است. نتايج بررسي‌ها نشان داد كه شهر ايلام از ميان تمامي مخاطرات طبيعي معمول در بخش زاگرس مياني بيشتر تحت تأثير مخاطره سيلاب مي‌باشد. با بررسي اراضي اطراف محدوده شهري ايلام مشاهده مي‌شود كه مسير توسعه‌اي كه شهر ايلام در دهه‌هاي اخير طي كرده است بدون در نظر گرفتن اين پديده بسيار مهم بوده است و توسعه كالبدي شهر در جهت مناطق با ريسك بالاي سيلاب صورت پذيرفته است. دو نقطه از مناطق با خطر بسيار زياد با مساحت 5/33 و 2/18 هكتار دقيقاً بر مناطقي از شهر منطبق شده‌اند كه در آخرين سيلاب، خسارت شديدي را متحمل ديده بودند و داراي ريسك خطر سيلاب بالايي هستند. ايمن‌ترين مناطق براي توسعه شهر ايلام مناطق جنوبي شهر (به سمت روستاي چشمه كبود) هستند كه علاوه بر داشتن وضعيت فيزيوگرافي مطلوب، از نظر ايمني ريسك سيلاب نيز در محدوده مناسبي قرار گرفته‌اند

Natural hazards are threatening events which result in a large number of casualties and major financial losses. Therefore, it is necessary to carry out scientific studies and research on this subject. The current study aims at identifying and zoning the environmental hazards influencing the physical expansion of Ilam City based on a descriptive analytical methodology and field observations. The area selected for the study is the City of Ilam and the statistical population of the study includes the experts of urban management and crisis management whose comments and opinions will be used for determining the importance of the selected criteria. The data analysis methodology in this study involves combining digital layers in GIS, fuzzy hierarchical analysis, and TOPSIS. The results of the study show that among all the natural hazards common to the middle section of the Zagros Mountains, Ilam City is mainly influenced by the danger of flooding. After evaluating the lands in the urban area of Ilam, it is observed that the expansion path Ilam City has gone through during the recent decades has beenwithout any consideration for this major phenomenon and the physical expansion of the city has been in the areas with a high risk of flooding. Two areas with very high risk, with the total area of 5.33 and 2.18 hectares, are the regions of the city which suffered severe damages in the recent flooding and they are still facing a very high risk of flooding. The safest areas for expansion in Ilam City are the southern zones of the city (towards Cheshmeh Kaboud Village) which have a desirable physiographical state and acceptable risk level against flooding.