كليدواژه :
هنجارهاي اسلامي , دانش‌آموزان , ارزش‌هاي اخلاقي , دوره متوسطه
چكيده فارسي :
هدف اصلي اين پژوهش بررسي ميزان عمل به هنجارهاي اسلامي توسط دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه از ديدگاه معلمان و مديران مدارس است. همچنين ارايه راهكارهاي عملي جهت تشويق دانش‌آموزان بهعمل و رعايت هنجارهاي اسلامي از اهداف ديگر پژوهش ميباشد. با توجه به ماهيت موضوع و اهداف پژوهش، روش پژوهش تركيبي از نوع اكتشافي است. از آنجا كه اين پژوهش تركيبي بوده براي مرحله كيفي، نمونه اي به تعداد 16 نفر صاحب نظر و 15 نفر دانش آموز جهت انجام مصاحبه، به روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماري اين پژوهش در بخش كمي شامل كليه معلمان، مديران و معاونان مدارس متوسطه دوم شهر تهران در سال تحصيلي 95- 1394 بوده است كه بر اساس جدول كرجسي و مورگان تعداد 270 نفر ازمعلمان، مديران و معاونان مدارس متوسطه دوم با استفاده از روش نمونهگيري تصادفي خوشه اي به عنوان نمونه آماري انتخاب گرديدند. ابزارهاي جمع آوري داده هاي مورد نياز در بخش كيفي شامل مصاحبه نيمه ساختاريافته در دو فرم (صاحب نظران، دانش آموزان) و در بخش كمي مقياس درجه بندي معلمان، مديران و معاونان بود كه در بخش كمي با استفاده از شاخص هاي آمار توصيفي و استنباطي( آزمون t تك نمونه اي) و در بخش كيفي با استفاده از كدگذاري باز، محوري و گزينشي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان داد كه از نظر معلمان، مديران و معاونان مدارس، دانش‌آموزان پسر مدارس متوسطه دوم، در حد بالاتراز متوسط به هنجارهاي اسلامي در ابعاد پوشش و وضع ظاهري، رعايت شعائر ديني، رعايت ادب و احترام به مدير، معلمان و ساير كاركنان مدرسه، رعايت حسن اخلاق و رفتار با ساير دانش‌آموزان، رعايت بهداشت و پاكيزه نگهداشتن فضاي مدرسه و عدم قصور و سهل‌انگاري نسبت به وظايف خود عمل مينمايند. همچنين يافته‌هاي حاصله نشان داد كه از نظر معلمان، مديران و معاونان مدارس، احترام گذاشتن معلمان و مديران و كاركنان مدرسه به دانش‌آموزان به عنوان الگوي رفتاري، ترويج احترام به مقام معلم در خانواده و رسانه‌هاي محلي و ملي، افزايش آگاهي دانش‌آموزان در خصوص اخلاق اسلامي از طريق آموزش مداوم خانواده و مدرسه، آگاه نمودن دانش‌آموزان از وظايف خود توسط خانواده و مدرسه، از مهمترين راهكارهاي عملي تشويق دانش‌آموزانبه عمل و رعايت هنجارهاي اسلامي بوده است.
چكيده لاتين :
This main purpose of this paper is to investigate the extent to which the Islamic norms are parcticed by male students in sinor high school from the teachers’ and school principals’ viewpoints. Its other purpose is to provide some practical solutions so that it can encourage students to practice and observe the Islamic norms. Considering the nature of the subject and the objectives of the study, the research method is a combination of exploratory- type. Thus, for the qualitative stage, a sample of 16 experts and 15 students were selected for the interview by using the targeted sampling method. The statistical population of this study in the quantitative phase included all teachers, principals and deputies of the senior high schools in Tehran in the academic year 2015- 2016. Based on the Kerjesi and Morgan table, 270 subjects were selected from among teachers, principals and deputies of senior high schools by random cluster sampling method. The necessary data collection tool of the qualitative phase was a semi- structured interview in two levels (of experts and students) and the tool of the quantitative stage was the scale for gradation of the teachers, principals and deputies. In the quantitative phase, the data were analyzed using the descriptive and inferential statistics (single- sample t- test); and in the qualitative section, the data were analyzed using open, central and selective coding. The results showed that from the viewpoint of teachers and school principals and deputies, male students of senior high schools, observe above average the Islamic norms in dimensions of dress and appearance, respect for religious rites, etiquette and respect for principals, teachers and others school staff, respect for ethics and good behavior with other students, observing the hygiene and cleanliness of the school space, and not neglecting their duties. The findings also showed that from the viewpoint of teachers, school principals and deputies, respecting students by the teachers, principals and school staff as a pattern of behavior, promoting respect for the teacher in the family and local and national media, increasing students’ awareness about Islamic ethics through continuous education of family and school, and informing students about their duties by family and school are among the most important practical solutions to encourage students to practice and observe Islamic norms.
