تحليل اثرات اجراي طرح‌هاي هادي بر كيفيت محيطي سكونتگاه‌هاي روستايي (مطالعه موردي: شهرستان هامون)

Analyzing the Effects of Implementing Hadi Projects on the Environmental Quality of Rural Settlements Case Study: Hamoun county

طرح­ هاي هادي با هدف دستيابي به زندگي مطلوب و رضايت­ بخش در مناطق روستايي اجرا شده است. بر اين اساس، ارزيابي كيفيت­ محيطي روستاهايي كه در آن‌ها طرح هادي اجراشده، با توجه به اثرگذاري آن بر فضاهاي اكولوژي به ‌عنوان رويكردي اجتناب‌ناپذير در حوزۀ برنامه­ ريزي روستايي امري ضروري به نظر مي­رسد. با توجه به اهميت موضوع، در اين تحقيق تلاش شده است تا تأثير اجراي طرح هاي هادي بر بهبود كيفيت محيطي سكونتگاه ­هاي روستايي مورد بررسي قرار گيرد. روش تحقيق حاضر، توصيفي- تحليلي و مبني بر بررسي منابع اسنادي و بررسي ­هاي ميداني با تكيه‌ بر تكميل پرسشنامه بوده است. جامعه آماري تحقيق، شامل تمامي روستاهايي (18 روستا) كه در آن‌ها طرح هادي اجرا و از ميان آن‌ها هشت روستا كه حداقل پنج سال از زمان اجراي طرح هادي سپري‌شده به روش نمونه­ گيري انتخاب و سپس با توجه به تعداد خانوارهاي ساكن در روستاهاي نمونه و استفاده از فرمول كوكران، تعداد 227 خانوار به ‌عنوان حجم نمونه خانوار محاسبه شد. تجزيه‌ و تحليل اطلاعات، با استفاده از نرم‌افزارهاي ArcGIS و SPSS انجام گرفته است. نتايج آزمون ويلكاكسون گوياي آن است كه اجراي طرح هادي در روستاهاي محدوده موردمطالعه بر بهبود كيفيت محيطي سكونتگاه ­هاي روستايي مؤثر بوده است. همچنين، نتايج حاصل از آزمـون تحليل واريانس يك‌طرفه نشان‌ مي­ دهد كه اجراي طرح ­هاي هادي بر مؤلفه‌هاي كالبدي – فيزيكي، زيباشناختي و ادراك بصـري تأثيـرگذاري بيشتري نسب به ساير مؤلفه‌ها در كيفيت محيطي سكونتگاه ­هاي روستايي بر جاي گذاشته است.

The purpose of implementing the Hadi project is to achieve a desirable and satisfactory life in rural areas. Based on this, it seems necessary to evaluate the environmental quality of the villages in which the Hadi project has been implemented, considering its impact on ecological spaces as an inevitable approach in the field of rural planning .The present study is an attempt to investigate the impact of the implementation of Hadi projects on improving the environmental quality of rural settlements. The research method of this study is descriptive-analytical and is based on documentary sources and field studies based on completing the questionnaire. The statistical population of the study included all the villages (18 villages) in which the Hadi project was implemented and among them 8 villages that had been under construction for at least 5 years since the implementation of the Hadi project were selected by sampling method. Then, considering the number of households living in the sample villages and using the Cochran's formula, 227 households were considered as the sample household size. Data analysis was performed using ArcGIS and SPSS software. The results of the Wilcoxon test show that the implementation of the Hadi project in the villages of the study area has been effective in improving the environmental quality of rural settlements. Also, the results of one-way analysis of variance test show that the implementation of Hadi projects on physical, aesthetic and visual perception components has more effective than other components in the environmental quality of rural settlements.