سطح ‌بندي مراكز روستايي بر اساس مفهوم سرمايه اجتماعي (مطالعه موردي: روستاهاي شهرستان مينودشت)

(Leveling of Rural Centers Based on the Concept of Social Capital (Case study: Villages of Minoudasht County

امروزه بسياري از انديشمندان و صاحب نظران توسعه در زمينۀ ريشه ­يابي موانع توسعه­ يافتگي كشورهاي مختلف به فقدان سرمايه اجتماعي اشاره مي­كنند. براي توسعه بيش از هر چيز سرمايه اجتماعي نياز است. با توجه به ضرورت مطالعه و بررسي اين مفهوم به ويژه در نواحي روستايي محروم، مراكز روستايي شهرستان مينودشت سطح بندي شده است. در اين تحقيق از روش توصيفي-تحليلي مبتني بر مطالعات كتابخانه اي و ميداني(پرسشگري) استفاده شده است. جامعه آماري تحقيق شامل سرپرستان خانوار است كه با استفاده از فرمول نمونه گيري كوكران حجم نمونه برابر با 370 نفر تعيين و داده ­هاي حاصل از پرسشنامه نيز در قالب مدل ويكور تحليل و وستاهاي مورد مطالعه رتبه بندي و سطح بندي شدند. توزيع فضايي سرمايه اجتماعي در سطح مراكز روستايي نشان مي دهد كه ناحيه شمال غرب، سرمايه اجتماعي كمتري نسبت به ساير نواحي از جمله مركز، جنوب، جنوب غرب و جنوب شرق دارد. همچنين، نتايج آزمون پيرسون نشان مي­دهد كه ميان مولفه‌هاي ميزان جمعيت و تنوع قومي و زباني و موقعيت جغرافيايي با سرمايه اجتماعي رابطه معني داري وجود دارد. در دو مولفۀ جمعيت و تنوع قومي و زباني رابطه اي معكوس ولي موقعيت جغرافيايي رابطه اي مستقيم دارد؛ ضمن آنكه بين دو مولفه ميزان درآمد و ميزان سواد با ميزان سرمايه اجتماعي رابطۀ معني داري به لحاظ آماري مشاهده نشد. در نهايت اين تحقيق به منظور ارتقاء بخشي به سرمايه اجتماعي در روستاهاي مورد مطالعه، تشكيل كارگروه هاي اجتماعي_ اقتصادي توسط مديران محلي را در جهت تبيين اهميت مولفه‌هاي سرمايه اجتماعي؛ نظارت بيشتر بر عملكرد مديران محلي در راستاي اعتماد سازي براي روستاييان و تقويت شبكه هاي اجتماعي و آموزش مداوم روستاييان را در جهت پذيرش سرمايه اجتماعي به عنوان عاملي اساسي در توسعه جوامع محلي پيشنهاد مي نمايد.

According to many thinkers and development experts, the lack of social capital is one of the obstacles to development in different countries .Social capital is needed for development above all else .Due to the necessity of studying and examining this concept, especially in rural areas that are more deprived of developmental benefits, the present study deals with the leveling of rural centers in Minoudasht county on this basis .In this research, a descriptive-analytical method based on documentary and field studies (questioning) has been applied .The statistical population of the study is the total number of heads of households in which 370 people were estimated using the Cochran's sampling formula .The data obtained from the questionnaire were analyzed in the form of Vikor model and thus the studied villages were ranked and leveled .The spatial distribution of social capital at the rural center level indicates that the northwestern region has less social capital than other areas, including the center, south, southwest, and southeast .Also, the results of Pearson test show that there is a significant relationship between the components of population size and ethnic and linguistic diversity and geographical location with social capital .The relationship between population and ethnic-linguistic diversity is inversely related to social capital, and the relationship between geographical location and social capital is direct . There was no statistically significant relationship between the two components of income and literacy and social capital .Finally, in order to improve the level of social capital in the studied villages, this research suggests the following: holding group panels by local managers to explain the importance of social capital components, further monitoring the performance of local managers in building trust for villagers, strengthening social networks, and continuous education of villagers in order to accept social capital as an important factor in the development of local communities.