ارزيابي سازگاري كاربري زمين در سكونتگاه‌هاي روستايي مقصد گردشگري (مطالعه موردي: شهرستان بينالود)

(Assessing the Compatibility of Land use in Touristy Rural Settlements (Case Study: Binaloud County

يكي از وظايف اصلي و مهم برنامه ­ريزان در نواحي روستايي، تخصيص زمين به كاربري­ هاي گوناگون باتوجه به نقش و كاركرد و ميزان تأثيرگذاري هر كدام از كاربري­ ها بر يكديگر است. در واقع هدف نهايي برنامه­ ريزي كاربري اراضي ايجاد نوعي تعادل زيست محيطي و برقراري عدالت اجتماعي در روند پيشرفت و آباداني نواحي سكونتي است و بايد به اهداف كيفي همچون امنيت، سازگاري، منظر و چشم‌انداز و احساس وابستگي به محيط نيز پاسخ گويد. هدف از انجام پژوهش ارزيابي ميزان سازگاري كاربري هاي روستايي در مقاصد گردشگري از نظر امنيت عمومي، منظر و چشم ­انداز و راحتي و آسايش است. روش تحقيق توصيفي و تحليلي است. در اين مطالعه هشت روستاي مقصد گردشگري در شهرستان بينالود انتخاب و درجه سازگاري به تفكيك سه ماتريس 1- راحتي و آسايش، 2- امنيت عمومي 3- منظر و چشم‌انداز بين 49 كاربري ­در بين خبرگان روستاهاي مورد مطالعه از حيث كاملاً سازگار تا كاملاً ناسازگار طبقه بندي شدند. نتايج نشان مي‌دهد، تمام روستاهاي مورد مطالعه از نظر سازگاري در وضعيت نسبتاً سازگار قرار دارند. در ماتريس امنيت عمومي كاربري­مذهبي با ميانگين 4/16 در مرتبۀ اول و كاربري تاريخي با ميانگين 3/25 در رتبۀ آخر قرار دارد. در ماتريس منظر و چشم‌انداز، كاربري مذهبي با ميانگين 3/73 رتبۀ اول و كاربري­صنعتي-كارگاهي باميانگين 1/35 در رتبۀ آخر قرار دارد. در ماتريس راحتي و آسايش نيز كاربري­ شبكۀ دسترسي و معابر با ميانگين 4/26 در رتبۀ اول و كاربري­تاريخي با ميانگين 3/10 در رتبۀ آخر قرار دارد. درمجموع به لحاظ سازگاري كاربري­آموزشي با 3/82 در رتبۀ اول و كاربري­ تاريخي با 3/25 در رتبۀ آخر قرار دارد.

One of the main and important tasks of planners in rural areas is to allocate land for various uses according to the role and function and the impact of each use on the others. In fact, the ultimate goal of land use planning is to create a kind of environmental balance and social justice in the process of development of residential areas. Land use planning should address quality objectives such as security, adaptability, landscape and sense of dependence on the environment. The purpose of this study is to evaluate the compatibility of rural land-uses in tourism destinations in terms of public safety, landscape, comfort and convenience. The research method is descriptive and analytical. In this study, eight tourist destinations in Binaloud county were selected and the degree of adaptation was divided into three matrices: 1- Comfort and convenience, 2- Public safety 3- Landscape and view between 49 land-uses among rural experts and the studied villages in a range categorized from fully compatible to completely incompatible. The results showed that all the studied villages are in a comparable situation in terms of adaptability. In the public safety matrix, religious use with an average of 4.16 is in the first place and historical use with an average of 3.25 is in the last place. In the landscape and perspective matrix, religious use with an average of 3.73 ranks first and industrial-workshop use with 1.35 is in the last ranking. In the comfort and convenience matrix, the use of access network and passages with an average of 4.26 is in the first place and the historical use with an average of 3.10 is in the last place. In general, in terms of compatibility, educational land-use with 3.82 is in the first place, and historical use with 3.25 is in the last place.