الگوي تصميم‌گيري مبتني بر ارزش هاي راهبردي اسلامي

The Model of Decision Making on the Basis of Islamic Strategic Values

اين پژوهش به‌دنبال دستيابي به الگوي اكتشافي از تصميم‌گيري راهبردي بر مبناي ارزشهاي اسلامي با استفاده از روش داده‌بنياد بود. ابتدا با بررسي و تدبر آيه به آيه از ابتدا تا انتهاي قرآن مفاهيم ارزشي و نقش آنها در تصميم‌گيري جمع‌آوري، و با توجه به احاديث مرتبط تكميل شد. سپس به روش نمونه‌گيري نظري 22 نفر از استادان دانشگاه و روحانيان خبره انتخاب شدند و از آنها مصاحبه نيمه‌ساختاريافته عميق به عمل آمد. تحليل داده‌ها به‌صورت مستمر و در سه مرحله شناسه‌گذاري باز، محوري و انتخابي انجام شد و مصاحبه با متخصصان تا رسيدن به اشباع نظري ادامه يافت. يافته‌هاي پژوهش نشان داد حق‌مداري در تصميم‌گيري راهبردي ارزشي نقش محوري دارد. هم‌چنين ابعاد الگو شامل عوامل زمينه‌ساز (التزام به ارزشها، ارزشهاي دنيا، محيط، وراثت)، عوامل مؤثر (ويژگيهاي فردي، عوامل راهبردي، استعانت از خدا و شرايط) و عوامل بازدارنده (ضد ارزشها و افراط و تفريط) است كه بر كنش متقابل يا فرايند تصميم‌گيري راهبردي حق‌مدار تأثير مي‌گذارد و باعث مي‌شود تصميم در جهت صحيح خود قرار گيرد و به نتايج مطلوب مانند رضاي خداوند منان و نتايج دنيوي و اخروي منتهي شوند.

This study is aimed at attaining an exploratory model of strategic decision making based on the Islamic values ​​through the use of a grounded theory. Reviewing and contemplating on the Holy Quran from the beginning to the end verse-by-verse, the researchers discovered the concepts of value and their role in decision making and completed them by referring to the related Hadiths. Then, 22 university professors and expert clerics were selected by theoretical sampling to take part in in-depth semi-structured interviews. Data analysis was continued in three stages of open, axial and selective coding, and interviews were sustained with experts up to theoretical saturation. The findings indicated that righteousness-orientation has a fundamental role in strategic value decision making. Furthermore, the dimensions of the model included contextualizing factors (commitment to values, world values, environment values, and inheritance values), influential factors (individual characteristics, strategic factors, asking God for assistance, and the circumstances), and preventive factors (anti-values ​​and going to extremes) which interact with decision making and makes it take the right direction and lead to desirable outcomes such as the Beneficent God's favor and salvation in the present world and the world to come.