ارائه مدل برنامه‌ريزي متناسب فعاليت‌هاي فرهنگي كتابخانه‌هاي عمومي ايران

Providing an Appropriate Planning Model for the Cultural Activities of Iranian Public Libraries Iran

اين مقاله باهدف ارائه مدل برنامه ­ريزي متناسب فعاليت‌هاي فرهنگي كتابخانه ­هاي عمومي ايران نگاشته شده است. رويكرد پژوهش از نوع كاربردي و ابزار گردآوري داده ­ها پرسشنامه است. جامعه آماري، (29 نفر مديران و كارشناسان نهاد كتابخانه ­هاي عمومي كشور) خبرگان بودند، تجزيه‌وتحليل داده ­ها بر اساس تكنيك دلفي صورت گرفت و سپس جهت تائيد نهايي الگوي به‌دست‌آمده از تحليل عاملي اكتشافي و تائيدي استفاده شد. در تحليل عاملي اكتشافي، براي استخراج عامل­ها از روش مؤلفه‌هاي اصلي با چرخش واريماكس استفاده گرديد. براي تعيين تعداد عامل‌هاي استخراج‌شده از سه شاخص استفاده شد: الف. ارزش ويژه (بزرگ‌تر­ از 1) ب. نسبت واريانس تبيين شده توسط عامل­هاي استخراج‌شده و ج. نمودار ارزش‌هاي ويژه. يافته­ هاي حاصله از تكنيك دلفي نشان داد كه از ميان 25 گويۀ مربوط به به‌كارگيري در برنامه ­ريزي فعاليت‌هاي فرهنگي كتابخانه­ هاي عمومي، درصد فراواني تجمعي چهارده گويۀ ازنظر خبرگان موردمطالعه در پانل دلفي بيشتر از 70 درصد بوده است. نتايج تحليل عاملي اكتشافي، مؤلفه‌هاي برنامه ­ريزي را در 4 عامل خلاصه نموده است. اين چهار عامل كه درمجموع 65% از كل تغيير­پذيري مؤلفه‌ها را تبيين مي ­نمايند. سپس با استفاده از تحليل عاملي تائيدي، مدل نهائي با ضرايب استاندارد ساخته شد. بر اساس نتايج اين تحليل، مدل برازش شده مناسب بود. مدل نهائي اين پژوهش شامل 4 عامل است كه عبارت‌اند از: عامل اول يعني «بررسي اهداف و شناسايي مسئله»، عامل دوم يعني «نيازسنجي»، عامل سوم يعني «تدوين برنامه و تعيين برآمدهاي مناسب»، عامل چهارم يعني «نظارت و ارزيابي». با بهره ­گيري از راهبردهاي برنامه ­ريزي مي­توان فعاليت‌هاي فرهنگي را به‌خوبي مديريت نمود. به علت فقدان مدلي براي برنامه ­ريزي فعاليت‌هاي فرهنگي كتابخانه‌هاي عمومي ايران، اين پژوهش، م ي­تواند به ­عنوان مدلي مناسب جهت برنامه­ريزي فعاليت‌هاي فرهنگي مورد استفاده قرار گيرد. به‌كارگيري اين مدل مديران كتابخانه­ هاي عمومي را در تصميم‌گيري‌هاي مربوط به فعاليت‌هاي فرهنگي ياري خواهد كرد.

In this research, aim is to provide a model for planning the cultural activities of public libraries in Iran. In this applied research, data gathering tool was a questionnaire. In this study, 29 managers and experts of the public libraries participated. For factor analysis of the data, also the determination of the number of main factors was used from three indicators: a) the special value b) the ratio of variance explained by each factor; and c) the graph of special values. The results of Delphi technique showed that among of 25 sub-components related to the Proper of planning-cultural activities of public libraries, the cumulative Percentage frequency of fourteen sub-components was more than 70% from the point of view decision makers and experts in Delphi panel.The results of exploratory factor analysis summarized the planning components into four latent factors. These four factors, which explained %65 of the total variation, are: The first extracted factor is"defining goals and identifying the problem", the second factor is"Needs Assessment". The third factor is" Develop a plan and determine appropriate outcomes", the fourth factor is "Monitoring and evaluation".the ranking model was constructed with standardized coefficients, by using the confirmatory factor analysis. According to the results of Confirmatory factor analysis. The fitted model was fairly appropriate (suitable). Value: Using planning strategies, cultural activities can be well managed. Due to the lack of a model for planning the cultural activities of public libraries, this research is important. Applying this model will help planners and managers of public libraries to make decisions about cultural activities.