تحليل تطور تاريخي توسعه فناوري سيستم‌هاي خورشيدي فتوولتائيك در ايران: رويكردي نهادي

Historical Analysis of Solar Photovoltaic Technology Development in Iran: An Institutional Approach

مقاله حاضر با هدف تحليل تطور تاريخي توسعه فناوري سيستم‌هاي خورشيدي فتوولتائيك در ايران با تاكيد بر نقش نهادهاي فيزيكي و سخت در بازه زماني سال 1370 تا 1398 صورت پذيرفته است. به اين منظور ضمن بررسي مفهوم نهاد و مصاديق آن در پيشينه و تجارب ديگر كشورها، نقش نهادهاي فيزيكي (سازمان‌ها) و سخت (قوانين، سياست‌ها و مقررات) و اثربخشي اين نهادها در توسعه فناوري سيستم‌هاي خورشيدي فتوولتائيك در ايران در سه دوره اصلي توسعه اين فناوري بررسي و تحليل شده است. پژوهش حاضر از حيث هدف كاربردي و از نظر روش تحقيق كيفي مي‌باشد. ابزار گردآوري داده‌ها مصاحبه نيمه‌ساختاريافته و داده‌هاي ثانويه بوده و روش تحليل داده‌ها از طريق تحليل محتوا و كدگذاري محوري مي‌باشد. جامعه آماري براي مصاحبه خبرگان داراي تجربه و تخصص در زمينه انرژي‌ خورشيدي در ايران مي‌باشد و با تكنيك گلوله برفي، 18 نفر از خبرگان اين حوزه انتخاب و مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند. قلمرو زماني آن بين سال‌هاي 1370 تا سال 1398، و قلمرو مكاني آن كشور ايران مي‌باشد. بر اساس يافته‌هاي اين تحقيق، در دوره اول (1370 تا 1385) تمركز نهادي بر آشنايي مسئولين با انرژي‌هاي تجديدپذير و ترويج اين انرژي بوده است. در حالي كه در دوره دوم (1385 تا 1394) تمركز نهادي به سمت حمايت از توسعه فناوري سيستم‌هاي خورشيدي فتوولتائيك متمايل و متعاقباً و در دوره سوم (1394 تا 1398) جهت گيري نهادي به سمت ايجاد بازار انرژي‌هاي تجديدپذير و خورشيدي در ايران هدايت شده است.

This paper aims to analyze the historical evolution of solar photovoltaic technology development in Iran with an emphasis on the role of physical and hard Institutions in the period from 1991 to 2020. To this end, while examining the concept of Institution and its implications in the backgrounds and experiences of other countries, we has been analyzed the role of physical (organizations) and hard Institutions (laws, policies, and regulations) in the development of solar photovoltaic technology in Iran during the three main periods of development of this technology. The present study is of applied purpose and qualitative research method. Data gathering tools are semi-structured interviews and secondary data and the method of data analysis is through content analysis and axial coding. The statistical population for the expert interview is experienced in solar energy in Iran and 18 experts have been selected and interviewed by the snowball technique. Its temporal territory is between 1991 and 2020, and its spatial territory is Iran. According to the findings of this study, in the first period (1991-2006) the institutional focus was on familiarizing authorities with renewable energies and promoting this energy. While in the second period (2006 to 2015) the institutional focus has been shifted towards supporting the development of solar photovoltaic technology and in the third period (2015 to 2020) the institutional orientation has been directed towards creating a renewable and solar energy market in Iran.