ارائه مدل تركيبي DEA و VIKOR جهت بررسي سطح كارايي شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و رتبه بندي آن ها

Performance Assessment and Ranking Listed Companies of Stock Market Using an Integrated DEA-VIKOR Approach

تصميم گيري در زمينه خريد سهام امري پيچيده است. مقايسه شركت هاي مختلف براساس صنعتي كه شركت به آن تعلق دارد و تشخيص صنايع برتر از طريق بررسي عملكرد آنها مي تواند راهنماي مفيدي براي ذينفعان اين عرصه باشد. اين پژوهش ضمن شناسايي عوامل موثر بر تصميم گيري و تعيين پارامترهاي ورودي و خروجي تاثير گذار بر انتخاب شركت هاي برتر بورسي، با استفاده از روش تحليل پوششي داده ها به ارزيابي عملكرد در چند صنعت مختلف بورسي پرداخته است. اين روش، روشي ناپارامتريك براي سنجش و ارزيابي كارايي نسبي مجموعه اي از واحدهاي تصميم گيرنده با ورودي ها و خروجي هاي چندگانه مي باشد. شاخص هاي ورودي و خروجي شناسايي شده شامل حاشيه سود خالص، نسبت آني، گردش دارايي ثابت، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، نرخ بازده دارايي، حقوق صاحبان سهام، بدهي جاري، دارايي جاري، و نسبت بدهي است. اطلاعات بورسي 129 شركت از 5 صنعت مختلف جمع آوري و با استفاده از مدل CCR با ماهيت ورودي و فرم پوششي، شركت هاي كارا و ناكارا مشخص گرديد. به اين ترتيب 19 شركت به عنوان خروجي DEA و ورودي تكنيك ويكور براي رتبه بندي تعيين شد. براي تعيين اوزان شاخص ها از تكنيك آنتروبي استفاده شده است. مطابق اين تحليل شركت هاي دارويي سبحان، قطعات اتومبيل ايران، سرمايه گذاري توكا فولاد، محورسازان ايران خودرو، گلتاش، فراورده هاي تزريقي و معدني املاحي ايران، به ترتيب به عنوان بهترين گزينه هاي سرمايه گذاري تشخيص داده شده است.

Decision making on buying stock is a complex process. Comparing various companies based on the industry they belong to and the identification of the superior industries through their performance assessment can be a useful guide for stakeholders. Since a set of parameters is considered for decision, in this study beside identification of factors affecting decision-making process and determining input and output parameters affecting the ranking of selected companies that are active in Tehran stock exchange market, data envelopment analysis (DEA) has been used to evaluate the performance of companies in several different industries. This method is a nonparametric method to measure and assess the relative efficiency of decision-making units with multiple inputs and outputs. Identified inputs and outputs include net profit margin, quick ratio, fixed asset turnover, equity rate, return on assets, equity, current debt, current assets, and debt ratios. First, input orientation CCR method is used to determine efficient and deficient companies. Entropy method is used to determine the weights of indicators. Finally, VIKOR method is used to rank efficient companies and with the ranking of inefficient companies, models have been presented to reach the efficiency frontier.