ارائه الگويي براي پيش بيني كيفيت كنترل هاي داخلي در شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

Presentation an Internal Control Quality Prediction Model for Companies Listed in Tehran Stock Exchange

وجود تضاد منافع در سطح مديران و كاركنان، زمينه ساز عدم اجراي صحيح فرايند كنترل هاي داخلي مي شود، و دستيابي به اهداف مورد انتظار از پياده سازي كنترل ها را با ابهام مواجه مي سازد، كه نياز به ارائه ابزار و فرايندي كه بتواند اثربخشي كنترل ها را بررسي و ارزيابي كند، بسيار ضروري و مفيد خواهد بود. به همين منظور در اين پژوهش به ارائه الگويي براي پيش بيني كيفيت كنترل هاي داخلي در شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. براي دستيابي به هدف پژوهش، 141 شركت (846 سال-شركت) از تمامي شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براي دوره زماني 1391 تا 1396 انتخاب شد و با استفاده از رويكرد داده هاي تركيبي، فرضيه هاي پژوهش آزمون شدند. نتايج تحقيق نشان داد كه مدل مبتني بر ويژگي هاي واحدهاي اقتصادي توانايي شناسايي واحدهاي اقتصادي داراي ضعف كنترل هاي داخلي را دارد. ويژگي هاي حسابرسان در شناسايي و گزارش واحدهاي اقتصادي داراي ضعف كنترل هاي داخلي مؤثر است. و نهايتاً بين شاخص هاي اندازه گيري اهداف مورد انتظار از پياده سازي كنترل هاي داخلي و واحدهاي اقتصادي داراي ضعف در كنترل هاي داخلي گزارش شده توسط حسابرسان رابطه معناداري وجود دارد.

Conflict of interests between managers and employees paves the way for the improper conduction of internal controls, thus obscuring the realization of the goals expected of the implementation of such controls. Therefore, it is highly necessary to work out a tool or a process to examine and evaluate the efficiency of these controls. Allied to this, the present study sought to present an internal control quality prediction model for companies listed in Tehran Stock Exchange. To do so, 141 out of all companies listed in Tehran Stock Exchange were selected for the 2012-2017 timeframe. The research hypotheses were tested via the compositional data analysis. The results showed that a model based on the characteristics of economic units could detect the units with weak internal controls. The auditors’ characteristics were also shown to affect the identification and reporting of such units with weaknesses in their internal controls. There is a significant relationship between the measurement indexes of the goals expected of the implementation of internal controls and economic units with weakness in their internal controls.