اثر جايگزيني درآمد نفت با درآمد ماليات بر شاخص نهادي حكمراني در ايران

The Effect of Replacing Oil Revenue with Tax Revenue on the Institutional Governance Index in Iran

هدف مقاله حاضر تحليل اثر جايگزيني درآمد نفت به‌عنوان يك منبع طبيعي بين‌نسلي، با درآمد ماليات به‌عنوان موجه‌ترين نوع درآمد دولت، بر كيفيت نهادي ايران است. بدين منظور شاخص تلفيقي حكمراني خوب در ايران، به‌صورت ميانگيني از شاخص‌هاي حق اظهارنظر و پاسخگويي دولت، ثبات سياسي و مقابله با خشونت، اثربخشي دولت، كيفيت مقررات، حاكميت قانون و كنترل فساد، به عنوان شاخص كيفيت نهادي در نظر گرفته شد. الگوي اثر درآمد نفت، كه اثر درآمد ماليات نيز در اين مقاله به آن اضافه شده است، بر شاخص‌كيفيت حكمراني در ايران، با استفاده از روش رگرسيون انتقال ملايم (STR) طي دوره زماني 1: 1396-1: 1375 برآورد شد. نتايج حاكي از وجود رابطه‌اي غيرخطي (به شكل U معكوس) بين سهم درآمد نفت از توليد ناخالص داخلي با شاخص‌نهادي حكمراني خوب، و رابطه مستقيم بين سهم درآمد ماليات از توليد ناخالص داخلي با شاخص مذكور است. از طرفي حد آستانه‌اي اثرگذاري درآمد نفت بر كيفيت حكمراني برابر با 2/378 درصد بوده است. در مرحله بعدي اثر كاهش تصدي‌گري دولت از طريق كاهش فروش نفت و جايگزيني آن با درآمد ماليات به‌صورت سناريويي مبني بر كاهش ده درصدي درآمد نفت و افزايش ده درصدي درآمد ماليات مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد اين جايگزيني منجر به 11 درصد بهبود در كيفيت حكمراني در ايران شده است.

This article analyses the effect of replacing oil revenue with tax revenue on Iran's institutional quality. For this purpose, good governance index that is derived from the mean of 6 good governance indices, Voice and Accountability, Political stability, Government Effectiveness, Regulatory Quality, Rule of Law and Control of Corruptionwas ,considered as indicators of the institutional governance quality. The Threshold model of Oil revenue effect on the governance quality in Iran, over the period 1996:1-2017:1 estimated by Smooth Transition Regression Model (STR). The inverse U-shaped relationship between the share of oil revenue from GDP and the good governance index and a direct relationship between the share of tax revenue from GDP and this index are obtained. The Estimated threshold level of oil revenue impact for good governance index was equal to 2.378 percentage. The scenario of a 10% decrease in oil revenue and a 10% increase in tax revenue showed that this replacement resulted in a 11% improvement in the quality of governance in Iran. It is therefore recommended that the reform of the tax structure in Iran be put on the agenda of the government and parliament in order to meet the government's financial needs as well as the state's independence from oil. The government, through its competitiveness and accountability mechanisms, supports the establishment of civil society institutions and enhances the power of citizens to help raise tax revenue.