بررسي تغييرات متفاوت سطح آب زيرزميني در آبخوان‌هاي كارستي ايذه و لالي، شمال خوزستان، با تأكيد بر سنجش‌ازدور

Different variations of groundwater levels in karstic areas of Izeh and Lali, north of Khuzestan, with emphasis on remote sensing

رخداد خشك‌سالي ده‌ساله از سال 1386 تا 1396 باعث رفتار كاملاً متفاوت آب زيرزميني آبخوان‌هاي كارستي ايلام – سروك در شمال خوزستان در دو منطقه‌ي ايذه (با افت حدود 120 متر) و لالي (با افت حدود 20 متر) شده است. در اين مقاله، ميزان افت در آبخوان‌هاي كارستي ايذه و دليل كاهش آبدهي چاه‌هاي آهكي آن نسبت به آبخوان لالي، بر اساس رفتار هيدروژئولوژي آن‌ها مورد مقايسه قرار گرفته است. داده‌هاي سطح آب زيرزميني در پنج حلقه چاه آهكي جمع‌آوري گرديد و خطاهاي مربوط مورد تصحيح قرار گرفتند. هيدروگراف عمق سطح ايستابي چاه‌ها تهيه و افت‌هاي ميانگين سالانه و مجموع روند افت‌ها در دو منطقه‌ي ايذه مورد مقايسه قرار گرفته است. به‌منظور شناسايي دليل اختلاف فاحش در افت سطح آب زيرزميني در آبخوان‌هاي موردمطالعه، خطواره‌ها با استفاده از موتور جستجوي تصاوير ماهواره‌اي Bing (تصوير ماهواره‌اي Landsat 8) در محيط ArcGIS استخراج گرديد. به‌طور ميانگين ميزان افت آبخوان‌هاي كارستي شاويش و تنوش ايذه برابر با 129.1 متر و در تاقديس گورپي لالي حدود 17 متر در دوره‌ي ده‌ساله خشك‌سالي است. علت اصلي اختلاف رفتار هيدروژئولوژي اين دو منطقه‌ي ايذه در ليتولوژي متفاوت سازندهاي ايلام و سروك، ضخامت متفاوت لايه‌ها و خاصيت شكنندگي متفاوت اين دو سازند در دو منطقه‌ي ايذه است كه اين باعث ايجاد آبخوان كارستي با پتانسيل خيلي خوب در لالي شده است.

The 10-year drought event from 2007 to 2017 caused a completely different behavior of groundwater of the Ilam-Sarvak karstic aquifers in northern Khuzestan in two regions Izeh (with a drop of about 120 meters) and Lali (with a drop of about 20 meters). In this paper, the drawdown in the Izeh karstic aquifers and the reduction of discharge of karstic wells are compared to the Lali aquifer based on their hydrogeological behavior. Groundwater data were collected and corrected in five calcareous wells. The hydrographs of the depth of the water wells have been prepared and the average annual and total drawdown in the two regions have been compared. In order to identify the reason for the significant difference in drawdown of groundwater level in the studied aquifers, the lineaments were extracted using ArcGIS satellite images using Bing satellite imagery. The average drawdown of Shavish and Tanush karstic aquifers in Izeh is 129.1 meters, and in the Gurpi anticline, Lali, is about 17 meters in the 10-year period of drought. The main reason for the difference between the hydrogeological behaviors of these two regions is related to the different lithology of the Ilam and Sarvak formations, the thickness of the layers, and the different fragility properties of these two formations in the two regions, which creates a karstic aquifer with a very good potential in the Lali area