مدل‌سازي و ارزيابي آسيب‌پذيري اجتماعي در سطح شهرهاي استان اصفهان

Modeling and Evaluation of Social Vulnerability at Isfahan Cities Level

در آسيب‌پذيري سكونت گاه‌ها، فقط عوامل كالبدي و فيزيكي اهميت ندارد، بلكه عناصر اجتماعي سهم مهمي در ميزان آسيب‌پذيري دارند. با توجه به نقش مسلم عوامل اجتماعي در كاهش و افزايش آثار مخاطرات طبيعي، در اين پژوهش تأكيد اصلي بر روي آسيب‌پذيري اجتماعي به‌عنوان يكي از ابعاد آسيب‌پذيري در برابر مخاطرات طبيعي است. هدف اين پژوهش، ارزيابي و اولويت‌بندي ميزان آسيب‌پذيري اجتماعي شهر‌هاي استان اصفهان در برابر مخاطرات طبيعي است. لذا پژوهش حاضر، توصيفي ـ تحليلي با هدف كاربردي است. لذا براي ارزيابي و رتبه‌بندي شدت آسيب‌پذيري از مدل هوش مصنوعي و آزمون رگرسيون وزني جغرافيايي استفاده شده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه سه شاخص خانوار داراي معلول، جمعيت معلول و زنان مطلقه داراي بالاترين ميزان تأثير برافزايش آسيب‌پذيري اجتماعي در شهرهاي استان اصفهان بوده‌اند. همچنين ازنظر فضايي بالاترين ميزان آسيب‌پذيري به شهرهاي واقع در شهرستان‌هاي فلاورجان و لنجان مربوط مي‌شود كه بيشترين آسيب‌پذيري اجتماعي نسبت به مخاطرات طبيعي را در سطح شهرهاي استان اصفهان به خود اختصاص داده‌اند.

In an increasingly urbanized world, cities and their inhabitants are facing significant human and economic losses from disasters. Recent disasters around the world reflect the vulnerability of our built environment and show the unfortunate consequences of disasters. In the vulnerability of settlements, only physical factors do not matter, but social elements have an important contribution to the degree of vulnerability. Considering the important role of social factors in reducing and increasing the effects of natural hazards, this study focuses on social vulnerability as one of the dimensions of vulnerability to natural hazards. The purpose of this study was to evaluate and prioritize the social vulnerability of counties of Isfahan province to natural hazards. Therefore, the present study is an analytical descriptive with an applied purpose. So, for estimating and ranking the severity of the vulnerability, the artificial intelligence model and geographical weight regression test have been used. The results show that the three indicators of households with disabled people, disabled people and divorced women had the highest impact on the increasing of social vulnerability in Isfahan province. Also in terms of spatially, the highest vulnerability is related to Falavarjan and Lenjan cities, which have the highest social vulnerability to natural hazards in Isfahan province.