اثر فرهنگ طبيعت‌گردي بر حفاظت از پارك‌هاي ملّي

هدف پژوهش حاضر، بررسي اثر فرهنگ طبيعت‌گردي بر حفاظت از پارك‌ ملّي لار بوده است. روش پژوهش حاضر، توصيفي-پيمايشي بوده است و گردآوري داده‌ها به‌صورت ميداني انجام پذيرفت. جامعه آماري پژوهش، كليه پژوهشگران (طبيعت‌گردان) پارك ملّي لار در سال 1396 بودند كه با توجه به محدود بودن جامعه آماري (بيش از 100 هزار نفر)، نمونه آماري پژوهش بر اساس جداول آماري (كرجسي و مورگان) 384 گردشگر با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي در دسترس تعيين شد كه پس از توزيع و گردآوري داده‌ها و جدا نمودن پرسشنامه‌هاي ناقص و مخدوش، تحليل آماري بر روي 345 پرسشنامه انجام پذيرفت. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته‌اي بود كه روايي صوري و محتوايي آن توسط 11 تن از اساتيد متخصصين حوزه گردشگري و محيط‌زيست تأييد و روايي سازه پرسشنامه نيز توسط تحليل عاملي اكتشافي و تأييدي مورد بررسي قرار گرفت و پايايي ابزار از طريق ضريب آلفاي كرونباخ براي پرسشنامه فرهنگ طبيعت‌گردي (89/0=α) و براي حفاظت از پارك ملّي (90/0=α) به دست آمد. براي تحليل داده‌ها از آمار توصيفي؛ ميانگين، انحراف معيار و ...، از آمار استنباطي تحليل عاملي اكتشافي و تأييدي و مُدل پژوهش با استفاده از نرم‌افزارهاي "اس پي اس اس " و "ليزرل " استفاده شد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه متغيرهاي احساس مسئوليت، اخلاق اجتماعي، هنجار سازي، آموزش، دانش و آگاهي و ارزش­هاي سنتي و ديني بر رفتارهاي محيط زيستي مؤثر هستند. به‌عنوان نتيجه‌اي كلي، مي­توان گفت كه فرهنگ عامل تعيين­كننده رفتارهاي گردشگران در پارك­هاي ملّي است و رفتارهاي زيست­محيطي افراد يك جامعه، ناشي از اين عامل مهم است.

The purpose of this study was to investigate the effect of eco-tourism culture on conservation of Lar National Park. The research method was descriptive-survey and the data were collected by field survey. The statistical population of this study was all the researchers (ecotourists) of Lar National Park in 2017. Due to the limited statistical population (more than 100 thousand people), the statistical sample of the study was 384 tourists based on statistical tables (Krejci & Morgan) using an available sampling method. After distributing and collecting data and separating incomplete and confused questionnaires, statistical analysis was performed on 345 questionnaires. The data gathering tool was a researcher-made questionnaire which its face and content validity were confirmed by 11 professors of tourism and environmental sciences. The structural validity of the questionnaire was examined by exploratory and confirmatory factor analysis. The reliability of the questionnaire through Cronbach's alpha coefficient for the ecotourist culture’s questionnaire and national park protection’s questionnaire were obtained (α = 0.89) and (α = 0.90) respectively. For data analysis, descriptive statistics, mean, standard deviation, and inferential statistics of exploratory and confirmatory factor analysis were used and the research model was analyzed using SPSS and LISREL software. This project indicated that the variables of responsibility, social behavior, normalization, education, knowledge and awareness, and religious and traditional values are affecting environmental behaviors. As a general result, it can be said that culture is the determinant for tourist’s behavior in national parks and the environmental behavior of individuals in a community originated from this key factor.