مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - بررسي مقام «صبر» در متون عرفاني ادب فارسي و راهكارهاي عملي آن در روانشناسي مثبت‌گرا

چكيده فارسي :

انسان معاصر با مشكلات رواني مختلفي روبه ‌رو است. در سال‌هاي اخير برخي از روانشناسان در شاخة روانشناسي مثبت‌ گرا براي حل اين مشكلات به معنويت توجه و گرايش نشان داده‌ اند. عرفان ايراني- اسلامي كه سنت معنوي شناخته‌شده ‌اي است و بيشتر در قالب متون ادبي بروز و ظهور يافته است به معارف والايي اشاره دارد كه مي‌توان در پرتو آموزه ‌هاي روانشناسي جديد برداشت‌ ها و نتايج جديدي از آن به دست آورد و بين اين دو معرفت، تطبيق و مقايسه صورت داد. بررسي متون منثور ادبي كه در آن تجربه ‌هاي عرفاني نمود يافته است و ابعاد معنوي بشر را بازتاب مي‌دهد، مي‌تواند دستاوردهاي عيني و تجربي در اختيار روان‌ شناسان قرار دهد. يكي از موضوعاتي كه مي‌تواند در اين دو حوزه، مقايسه و تطبيق شود، صبر است. بدين‌منظور در نوشتة حاضر تعريف، اهميت، انواع و درجات مقام عرفاني صبر در متون منثور عرفاني ادب فارسي استخراج شد، جايگاه صبر از منظر روانشناسي و نتايج و پيامدهاي عملي آن در زندگي انسان امروز بررسي گرديد و مفهوم صبر از ديدگاه اين دو معرفت با يكديگر تطبيق و مقايسه شد. نتايج نشان داد تعاريف صبر و مباني عملي آن در متون عرفاني در مواردي با تعابير مختلف صبر در روانشناسي مشابهت و نزديكي مي‌يابد.