شناسايي عوامل كليدي تأثيرگذار در آينده هيدروپليتيك اروند رود

Identification of Effective Key Factors in the Future of Arvandrood Hydro-politics

هدف:اروند رود از جمله حوضه ­هاي آبي مشترك در منطقه غرب آسيا مي ­باشد كه از حساسيت و جايگاه خاص بنا بر موقعيت ژئوپليتيكي حاكم برخوردار است. در دوره­ هاي مختلف تاريخي روابط دو كشور همسايه ايران و عراق متأثر از نحوه بهره ­برداري و مالكيت اين حوضه آبي بوده است. آخرين اختلاف نظر در اين مورد خود زمينه­ ساز وقوع جنگ هشت ساله ميان دو كشور و بروز تلفات انساني و اقتصادي فراوان براي دو كشور گرديد. بنابراين لزوم اتخاذ استراتژي مناسب در روابط ديپلماتيك ايران با عراق بر سر نحوه مديريت و بهره ­برداري اين حوضه آبي مشترك مورد ضرورت مي­ باشد. روش­:در تحقيق پيش رو در گام نخست با مطالعه اسناد و سوابق علمي پيشين صورت پذيرفته مرتبط و استفاده از نظرات 12 نفر از خبرگان، تعداد 48 عامل تأثيرگذار بر آينده هيدروپليتيك اروند رود احصاء و در گام دوم با تشكيل پانل خبرگي عوامل مشابه با يكديگر ادغام و تعداد 26 عامل مشخص گرديد. در ادامه با استفاده از مدل فريدمن تعداد 12 عامل مهم و اثرگذار تعيين و در انتها با استفاده از نرم­ افزار آينده پژوهي ميك ­مك و بكارگيري روش تحليل ماتريس متقاطع، عوامل كليدي مشخص گرديدند. يافته­ ها:تعداد 5 عامل كليدي تأثيرگذار در آينده هيدروپليتيك اروندرود مشخص گرديد. نتيجه ­گيري: نتايج نشان مي­ دهد ايران مي­بايست ضمن فراهم نمودن زمينه ­هاي رشد و توسعه شهرها و بنادر حوضه اروند با مذاكره و مشاركت تركيه و عراق به توافق رسمي در خصوص نحوه و ميزان تامين آب رودخانه اروند دست يابد.

Purpose: Arvandrood is one of the common water resources in West Asia, which according to current geopolitics conditions has a special sensibility and position in different historical periods between Iran and Iraq relationship that has been affected by the ways of exploiting and ownership. The last disagreement relating to this subject had led to 8 years of war between the two countries and occurrence of vast human and economic casualties for the two countries. Thus, the need for adoption a suitable strategy in diplomatic relationship between Iran and Iraq towards ways of managing and exploiting of this common water resource is crucial. Method: In this research, in the first step by studying previous related academic documentaries and records and using opinions of 12 experts, 48 factors affecting the future of Arvandrood hydro-politics determined, and in the second step by formation of expert panel, similar factors merged and 26 of them were identified. Then by using the Friedman model, 12 important and effective factors were specified. Finally, by using the future studies software Micmac and Crossover Matrix Analysis Method, the key factors were identified. Findings: 5 effective key factors in the future of Arvandrood hydropolitics were identified. Conclusion: The results show that Iran must provide the growth and developments of cities and ports near Arvand and negotiate and participate with Turkey and Iraq based on the amount of water supply in Arvand River