بررسي ارتباط غنا و استغنا در متون منثور عرفاني تا قرن هفتم

Investigating the Relationship between Ghena (Richness) and Esteghna (Independence) in Mystical Prose Texts until the Seventh Century AH

نويسندگان اين مقاله زواياي غنا و استغنا و نقش آن در تكامل سالك را بررسي مي‌كنند. منظور از استغنا در اين پژوهش، استغناي سالك از خلق و مقصود از غنا توانگري مادي سالك است. نگارندگان با رويكرد توصيفي‌تحليلي مبتني بر متون منثور عرفاني تا قرن هفتم، درپي پاسخ به اين پرسش‌هاي بنيادي هستند: بين استغناي عرفاني با غناي مادي چه ارتباطي وجود دارد؟ مشايخ دربارۀ التزام غناي مادي در مرحلۀ استغناي از خلق چه ديدگاه‌هايي دارند؟ دلايل موافقت يا مخالفت ايشان با اين موضوع چيست و مكتب‌هاي عرفاني چقدر بر ديدگاه عارفان در اين زمينه اثر گذاشته‌ است؟ نويسندگان با پاسخ به اين پرسش‌ها مي‌كوشند استدلال كنند استغناي از خلق با مفهوم بي‌نيازي‌جستن از ماسوي‌الله و اظهار نياز به غني مطلق، مي‌تواند در دو حالت فقر و غناي مادي سالك محَقَق شود؛ ازاين‌رو ديدگاه مشايخ دربارۀ رد يا تأييد غناي مادي در مرحلۀ استغناي از خلق بررسي و شروط و دلايل آنها تبيين مي‌شود تا درك درستي از تعابير استغنا و غنا و ارتباط آنها در متون و مكتب‌هاي عرفاني ارائه شود؛ درنتيجه به درك صحيح‌ترِ اين مقولۀ مهم عرفاني كمك مي‌شود.

The authors of this study have examined different aspects of Ghena (Richness) and Esteghna (Independence) and their role in the evolution of the mystic wayfarer. In this study, Esteghna implies the independence of the seeker from the people, and Ghena means the worldly richness of the seeker. With a descriptive-analytical approach based on mystical prose texts up to the seventh century AH, the authors seek to answer these fundamental questions: What is the relationship between mystical independence and worldly richness? What are the Mashayekh’s (Elders) views regarding the obligation of worldly richness in the stage of independence from the people? What are the reasons for their agreement or disagreement with this issue? How much have mystical schools influenced the views of mystics in this regard? By answering these questions, the authors tried to argue that the independence from the people and the concept of independence from ‘all but God’ can be realized in the two moods of Faqr (poverty) and worldly Ghena (richness) of the mystic wayfarer. Thus, the elders’ views on the rejection or confirmation of worldly richness at the stage of independence from the people have been examined and their conditions and reasons are explained to provide a correct understanding of the meanings of Esteghna and Ghena and their connection in mystical texts and schools. As a result, it is helpful to have a more accurate understanding of this important mystical category.