ارزيابي پايداري آبخوان‌هاي آبرفتي توسط شاخص ردپاي آب زيرزميني مطالعه موردي : استان آذربايجان شرقي

Aquifers Sustainability assessment by Integrated Groundwater Footprint Indicator Case Study: East Azerbaijan Province

شاخص رد پاي آب زيرزميني ابزار مفيدي جهت ارزيابي استفاده پايدار از منابع آب زيرزميني و خدمات اكوسيستم وابسته به آن است. در اين تحقيق، پايداري 27 آبخوان آبرفتي در شرق درياچه اروميه شمال غرب ايران توسط نشانگر رد پاي آب زيرزميني بررسي‌شده است. به‌منظور ارزيابي يكپارچه كميت به همراه پايداري كيفيت آب در آبخوان‌ها جهت استفاده كشاورزي، شاخص ردپاي يكپارچه آب زيرزميني بر مبناي تحليل مكاني GIS جهت ارزيابي استفاده‌ شده است. اين ارزيابي به مديران بخش آب در اتخاذ سياست‌ها و اقدامات مناسب جهت مديريت پايدار سيستم آبخوان‌ها خصوصاً براي درياچه اروميه كه با مشكل شور شدن آب در آبخوان‌هاي مجاور مواجه گرديده كمك شاياني مي‌نمايد.در اين تحقيق شاخصهاي GF/A , iGF/A بيانگر پايداري كمي و كيفي آب زيرزميني اسفاده شده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد 20 آبخوان آبرفتي از 27 آبخوان آبرفتي منطقه داراي GF/A بزرگ‌تر از يك و 7 آبخوان آبرفتي داراي GF/A برابر 1 است و هيچ آبخوان آبرفتي حالت استفاده پايدار از منابع آب زيرزميني ندارد. همچنين 24 آبخوان آبرفتي از 27 آبخوان آبرفتي استان داراي iGF/A بزرگ‌تر از يك مي‌باشند و تنها سه آبخوان آبرفتي iGF/A برابر واحد دارد كه نشان‌دهنده آلودگي اكثر آبخوان‌ها در اثر شوري ناشي از نفوذ آب‌شور دريا و برداشت بي‌رويه از آبخوان و افت كيفي آبخوان دارد. با اجراي سناريو 10 درصد كاهش مصرف كشاورزي، 14 آبخوان به لحاظ پايداري كمي به حالت پايدار، تغيير وضعيت مي‌دهد اين سناريو به بهبود شاخص iGF هم كمك كرده و 10 آبخوان به حالت پايدار تغيير وضعيت مي‌دهد.

The Groundwater Footprint Indicator is a useful tool for assessing the sustainable use of groundwater resources and its associated ecosystem services. In this study, the sustainable use of 27 alluvial aquifers in the east of Urmia Lake at northwest of Iran has been investigated by groundwater footprint indicator. In order to integrate quantitative assessment along with the sustainability of water quality for agricultural use, an integrated groundwater footprint indicator based on GIS spatial analysis has been used for assessment. This assessment will assist water sector managers in adopting appropriate policies and measures for the sustainable management of the aquifer system, especially for the Urmia Lake basin, which has faced salting water problems in the adjacent aquifers. In this study, GF / A, iGF / A indices have been used to indicate quantitative and qualitative stability of groundwater. The results show that 20 alluvial aquifers have a GF/A greater than 1 and 7 alluvial aquifers have a GF/A equal 1 and no alluvial aquifers have sustainable use of groundwater resources. Also, 24 alluvial aquifers have iGF/A greater than one and only three alluvial aquifers have iGF/A equal one, indicating that most aquifers are contaminated by saline water intrusion and excessive aquifer withdrawal. As a result of the scenario of a 10% reduction in agricultural consumption, the 14 aquifers shift to a quantity sustainable use state. This scenario also contributes to the improvement of the iGF indicator and shifts the 10 aquifers to a quality sustainable state.