كليدواژه :
كانت و قوه داوري , گذار و طبيعت , اخلاق , زيبا و والا
چكيده فارسي :
كانت در نقد اول اصول متافيزيك طبيعت را و در نقد دوم اصول متافيزيك اخلاق را ترسيم كرد. چون اين دو نوع اصول از هم متمايز بودند ميان طبيعت و اخلاق گسستي پديد آمد كه كانت از آن به خليج يا مغاك تعبير كرد و تاكيد ورزيد كه ناپيمودني است؛ يعني اگر فقط نقدهاي اول و دوم را لحاظ كنيم بايد به ثنويت يا دوپارگي مطلق سوبژكتيويته گردن بنهيم. اما در نقد سوم اين وظيفه را بر عهده مي گيرد كه امكان گذار ميان اين دو پاره را تبيين كند و سوژه را به وحدت برساند.
در اين مقاله ميكوشيم معناي اين سخن را كه ميان طبيعت و اخلاق گذار رخ ميدهد تبيين كنيم و در وهله دوم نشان ميدهيم كه اين گذار چگونه رخ ميدهد. اما قبل از آن، بايد تعابير استعاري «خليج» يا «مغاك» را به تعابير منطقي برگردانيم تا صورتبندي مسيله به شكل درست خود درآيد. به محض انجام اين كار «معنا»ي گذار و چيستي آن روشن ميشود. براي ترسيم نحوه تحقق آن بايد مفاهيم زيبا و والا را پيش بكشيم. گذار در امر زيبا در سه پديده انجام ميشود: علاقه عقلي به زيبا، پديده نبوغ و نمادبودن زيبا براي اخلاق؛ كه هر سه بر اساس غايتمندي صورت طبيعت انجام ميشوند. اما در امر والا كه بيصورت است بايد از اين غايتمندي فراتر رفت. معلوم خواهد شد كه والا از دو جنبه امكان گذار را نمايش ميدهد: با پيش آوردن ايده انسانيت و اخلاق و ديگر با بازنمود زيباشناختي قوه عقل «بهعنوان هم نظري و هم عملي» كه چيزي جز وحدت نيست.
چكيده لاتين :
In the first Critique, Kant delineated the principles of metaphysics of nature and in the second Critique, those of metaphysics of morality. Since these two kinds of principles were essentially distinguished, there appeared an absolute gap between nature and morality, which Kant called abyss or gulf and emphasized that it is "incalculable". That is, if one considers only the first and the second Critique, one should accept the dualism in the essence of subject. Kant, however, takes over in the third Critique the task of investigating the possibility of transition between the two sections of the dualism.
In this paper, we try first to clarify what it means that a transition occurs between nature and morality and then to show how it occurs. Before that, however, we should transform the metaphorical expression of "gulf" into a logical one in order to get the problem right. Once this is done, the meaning of transition becomes clear. In order to delineate how the transition is realized, we should appeal to concepts of the beautiful and the sublime. The transition in the sphere of the beautiful occurs in three instances: intellectual interest in beautiful, the genius, and being the symbol of morality. But in the sphere of the sublime which is "formless", one should go beyond the purposiveness of the form of nature. It will be clear that the sublime represents the possibility of transition in two respects: by introducing the idea of humanity and morality and by aesthetic representation of reason "as both theoretical and practical" which is nothing but unity of the first and the second part of Kantian philosophy.
