مطالعه تطبيقي ديدگاه كريسجينسون، بتلي و شهيد مطهري پيرامون تأثير حكمت نظري و الگوپذيري بر شخصيت اخلاقي

A Comparative Study of the Views of Kristjansson, Battaly and Martyr Motahhari on the Effect of Theoretical Wisdom and Modeling on Moral Character

«شخصيت اخلاقي»، موضوعي مرتبط با روان و مبحثي مهم در روان‌شناسي اخلاق است. مسئله اينجاست كه آيا شكل‌گيري شخصيت اخلاقي، امري ذاتي و غيرقابل تغيير است؟ چنانچه اكتسابي باشد چه عواملي بر آن اثرگذار است؟ اگر شخصيتي رذيلتمند گشت آيا اصلاح آن امكان‌پذير است؟ نظربه اهميت سؤالات مذكور ضرورت ديده شد تا در نوشتار پيش رو موضوع «شكل‌گيري و اصلاح شخصيت اخلاقي» و مقايسه عوامل مؤثر برآن از ديدگاه كريسجينسون، بتلي و مطهري مورد بررسي قرارگيرد. كريسجينسون معتقد است رذايل را مي‌توان توسط عامل دروني حكمت نظري، اصلاح نمود. تأكيد بتلي بر تأثير شگرف عامل بيروني الگوپذيري است. اما افق ديد مطهري، گوياي آن است وي علاوه بر پذيرش موضوع ساخت و اصلاح شخصيت اخلاقي، برخلاف دو فيلسوف غربي، وجود هر دو عامل حكمت نظري و الگوپذيري را در كنار هم ضروري مي‌داند و از اين منظر، ديدگاه وي از جامعيت ويژه‌اي نسبت به دو رويكرد غربي، برخوردار است.

“Moral character” is a subject related to the psyche and an important topic in moral psychology. The question is whether the formation of moral character is inherent and unchangeable. If it is acquired, what factors affect it? If a character becomes vicious, is it possible to correct it? Considering the importance of the aforementioned questions, it was necessary to study the issue of “shaping and reforming moral character” and compare the factors affecting it from the viewpoint of Kristjansson, Battaly and Motahhari in the present article. Kristjansson believes that vices can be corrected by the internal factor of theoretical wisdom. Battaly emphasizes the tremendous impact of the external factor of modeling. But Motahhari’s vision shows that, in addition to accepting the issue of forming and reforming the moral character and unlike those two Western philosophers, he considers necessary the existence of both factors of the theoretical wisdom and modeling, and from this perspective, his view has special comprehensiveness in relation to the two western approaches.