لزوم بومي‌سازي دانش بهسازي ماشين‌هاي حفار تي‌بي‌ام در شرايط متنوع زمين‌شناسي ايران

پيشينه حوزه‌هاي مطالعاتي مشترك مابين مهندسين مكانيك با متخصصين علوم زمين را مي‌توان در شروع مباحث ترامكانيك دانست. مطالعات ترامكانيك در حيطه علوم زمين، بيشتر بر حوزه زمين‌شناسيِ نظامي (توسعه صنعت ماشين‌آلاتِ جنگي بر پايه شناخت مورفولوژي عوارض زمين‌ و نيز مباحث مكانيك خاك و سنگ) متمركز بوده است. اما يكي از حوزه‌هاي صنعتيِ مشترك ميان مهندسين مكانيك و زمين‌شناسان در كشور ما، فناوري تونل‌سازي مكانيزه است. طراحي و ساخت ماشين‌هاي حفار تي‌بي‌ام (در شركت‌هاي سازنده خارجي)، بر اساس نتايج مطالعات زمين‌شناسي انجام مي‌گيرد. شرايط خاص زمين‌شناسي ايران موجب شده استفاده از ماشين‌هاي حفار وارداتي، در پروژه‌هاي تونل‌سازي با چالش‌هاي فراواني مواجه باشد. نقص‌هاي فني و عملكرد قطعات مختلف دستگاه (و حتي ميزان مواد مصرفي دستگاه: انواع روغن، گريس و...) نيز به‌طور مستقيم مرتبط با تغييرات شرايط زمين‌شناسي سازندهاي مسير پيشروي است. گاهي در حين حفاري، تغييرات ناگهاني شرايط زمين‌شناسي (وقوع مخاطراتِ پيش‌بيني نشده)، موجب مي‌شود كه اعضاي تيم راهبري دستگاه براي ادامه روند پيشروي، ناگزير به اِعمال تغييراتي در ساختار مكانيكي تي‌بي‌ام گردند. در اين مقاله ضمن پرداختن به تجارب راهبري ماشين‌هاي تي‌بي‌ام در پروژه‌هاي «قمرود، چمشير، بازي‌دراز و كرمان»، به ضرورت بومي‌سازي دانش در زمينه تأمين قطعات يدكي و بهسازي ماشين‌هاي تي‌بي‌ام پرداخته شده است.