تأثير ماساژ بازتابي پا بر ميزان اضطراب بيمار در هنگام خروج لوله قفسه سينه پس از جراحي قلب باز: كارآزمايي باليني

The Effect of Foot Reflexology Massage on Patient's Anxiety during Chest Tube Removal after open Heart Surgery: A Randomized Controlled Trial

زمينه و هدف: خارج كردن لوله سينه‌اي يكي از استرس‌زاترين رويدادها در بيماران بستري در بخش مراقبت ويژه است، ماساژ بازتابي پا يكي از رويكردهاي غير دارويي است كه به دليل كاهش عوارض و هزينه­ ها در كانون توجه محققين در جامعه بيماران تحت عمل جراحي قلب باز قرار گرفته است. اين مطالعه با هدف بررسي تأثير ماساژ بازتابي پا بر اضطراب بيماران در هنگام خروج لوله قفسه سينه پس از جراحي قلب باز انجام شد. روش‌ها: اين مطالعه كارآزمايي باليني تصادفي كنترل‌دار سه گروهي دو سويه كور است كه در بيمارستان بقيه‌اﷲ اعظم (عج) و جماران تهران، در سال 93-1392 انجام شد. تعداد 88 بيمار پيش از خروج لوله قفسه سينه به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به صورت تخصيص تصادفي با بلوك‌هاي شش تايي در سه گروه آزمون (ماساژ بازتابي مركز و يك سوم قدامي كف پا 10 دقيقه با 29نفر)، درمان نما (تماس سطحي يك سوم خلفي كف پاي چپ بيمار10 دقيقه با30 نفر) و شاهد (مراقبت‌هاي معمول با 29 نفر) قرار گرفتند. قبل از مداخله در هر سه گروه ابزار سنجش اضطراب اسپيلبرگر تكميل شد. پس از خروج لوله قفسه سينه بلافاصله ميزان اضطراب اسپيلبرگر ثبت شد. يافته‌ها: بر اساس يافته ­هاي حاصل از اين مطالعه تفاوت ميانگين متغيرهاي كمي شامل سن، قد، وزن و سطح بدن و متغيرهاي كيفي جمعيت شناختي بيماران شامل وضعيت تحصيلات، اشتغال و تأهل در بين سه گروه قبل از مداخله معنادار نبود (0/05P>) كه نشان دهنده همگن بودن نمونه­ ها پيش از شروع مداخله است. آزمون تي زوجي تفاوت معناداري را بين دو گروه از نظر آماري نشان داد به طوري كه ميزان اضطراب موقعيتي پس از خروج لوله قفسه سينه در گروه آزمون كاهش داشت (0/003P<) اما در گروه­هاي درمان نما و شاهد با افزايش اضطراب همراه بود (به ترتيب 0/025=P و 0/001P<). نتيجه‌گيري: ماساژ بازتابي پا تغيير معنا­داري در كاهش اضطراب بيماران در هنگام خروج لوله قفسه سينه پس از جراحي قلب باز ايجاد مي­كند و يك مداخله پرستاري سودمندي در خروج لوله قفسه سينه در بيماران پس از جراحي قلب باز است كه با حداقل هزينه و بدون هيچ عوارضي موجب ارتقاي سطح مراقبت از اين بيماران در مرحله حساس بهبودي پس از جراحي قلب باز مي­شود.

Background and aim: Chest tube removal is one of the most anxious events in Intensive Care Unit patients. Reflexology foot massage is considered to be one of the non-pharmacological approaches that has been the focus of researchers in patients undergoing open heart surgery due to the reduction of complications and costs. The purpose of this study was to evaluate the effect of foot reflexology massage on patientschr('39') anxiety during chest tube removal after open heart surgery. Methods: This double-blind, three-group, randomized, controlled, clinical trial study was conducted in Baqiyatallah and Jamaran hospitals in Tehran, Iran in 2013-2014. Eighty-eight patients were selected by convenience sampling method prior to chest tube removing and were randomly allocated in six-blocks into three groups: intervention (10 minutes center and anterior one-third reflective massage of foot (n=29), placebo (one-third posterior surface contact of patientchr('39')s left foot (n=30), and control (routine care (n=29). Before intervention, the Spielberger anxiety test was completed in all three groups. This test was again immediately recorded after removing the chest tube. Data were analyzed by SPSS software version 18 and descriptive and inferential statistics. Results: Based on the results of this study, the mean difference of quantitative variables including age, height, weight and body surface, and qualitative demographic variables including educational status, occupation, and marital status were not significantly different between the three groups before intervention (P>0.05), indicating that the samples were homogeneous before the intervention. Paired t-test showed a statistically significant difference between the two groups so that the level of situational stress decreased post-removing the tube in the intervention group (P<0.003) but significantly increased in the placebo and control groups (P=0.025, P<0.001), respectively. Conclusion: According to findings it can be stated that foot reflexology massage significantly reduces anxiety in patients undergoing chest tube removal after open heart surgery and as a result is a useful nursing intervention in patients undergoing chest tube removing procedure after open heart surgery. Actually, with minimum costs and no side effects this technique can improve the level of care for these patients in the critical phase of recovery after open heart surgery.