ماهيت سازوكار حل‌وفصل اختلافات برجام

با انعقاد برنامۀ جامع اقدام مشترك (برجام) در ۱۴ جولاي ۲۰۱۵، بين ايران و گروه ۱+۵، اختلاف هسته‌اي ايران بعد از نزديك به 13 سال پايان پذيرفت. بلافاصله پس از اين اتفاق، شوراي امنيت قطعنامۀ 2231 را در تأييد مفاد برجام به تصويب رساند. اين سند كه تمامي تحريم‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل و همچنين تحريم‌هاي چندجانبه و ملي (اتحاديۀ اروپا و آمريكا) مرتبط با برنامۀ هسته‌اي ايران را لغو كرده، در بندهاي 36 و 37 خود، سازوكار حل‌وفصل اختلافات و رسيدگي به نگراني‌ها و ادعاي عدم‌پايبندي اعضا به تعهداتشان را پيش‌بيني كرده است. اين سازوكار از جهات بسياري، متفاوت از شيوه‌هاي سنتي حل‌وفصل اختلافات (حقوقي و سياسي) بوده و به‌عنوان يك شيوۀ بديع و ابتكاري، داراي وجوه مشابهت‌ با «آيين عدم پايبندي» است. اين مقاله مبتني بر روش توصيفي تحليلي، ضمن اشارۀ اجمالي به محتواي برجام و قطعنامۀ 2231، به‌تفصيل و به‌دقت به تبيين ماهيت سازوكار حل‌وفصل اختلافات برجام مي‌پردازد.