تحليلي بر باغ‌سازي ايران از آغاز دوران حكومت هخامنشي تا پايان عصر پهلوي

باغ‌هاي ايراني كه پيشينه شكل‌گيري آن‌ها به دوره هخامنشي مي‌رسد همواره ويژگي‌هاي طراحي آن‌ها از يك سو تحت تأثير برخي از خصوصيات مهم فرهنگ، مذهب و تمدن ايران و از سوي ديگر تحت تأثير شرايط محيطي بوده است. الگوي كلي طراحي اين باغ‌ها از زمان آغاز حكومت هخامنشيان تا پايان دوره قاجار بيشتر بر طرح چهارباغي استوار بوده است كه در اواخر دوره قاجار و از آغاز حكومت پهلوي اين نوع الگوي طراحي تحت تأثير تجددگرايي و سبك معماري فرنگي قرار مي گيرد. همچنين بازخواني مفاهيم نهفته در بطن باغ‌هاي ايراني، نيازمند شناخت آيين مذهبي و ديدگاه آن ها نسبت به طبيعت و شناخت شاخصه هاي اصلي بهشت آرماني در هريك از آنهاست. از اين رو، اين پژوهش در پي آن است تا ويژگي‌ها و الگوهاي طراحي با‌غ‌ها و همچنين عوامل تأثرگذار در شكل‌گيري آن‌ها را از زمان آغاز حكومت هخامنشيان تا پايان دوره پهلوي را مورد كنكاش قرار دهد. روش تحقيق در اين پژوهش تحليلي و توصيفي با رويكرد تاريخي و قياسي مي باشد. روش گردآوري اطلاعات به شكل هدفمند با استفاده از ابزار كتابخانه اي و مطالعه پژوهش‌هاي صورت گرفته است. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد كه شكل گيري پارك هاي شهري در دوره پهلوي اول در ايران معلول عوامل داخلي و خارجي مختلفي بوده است. از سوي ديگر نخستين پارك هاي شهري در تهران و ايران تحت تأثير سبك هاي معماري منظر غربي شكل گرفته اند. در يك جمع‌بندي كلي، باغ ايراني پديد هاي فرهنگي، تاريخي، كالبدي در سرزمين ايران است. همچنين در بيشتر متون مربوط به باغ هاي دوره اسلامي به الگو گرفتن از بهشت در طرح آنها اشاره شده است. در اين مكتب، عناصر طبيعي مانند آب وگياه به عنوان آيه و نشانهي الهي محسوب ميشوند و از چنان اهميتي برخوردارند كه بارها در متون اسلامي نام اين دو عنصر تكرار شده است