توزيع زماني-مكاني ذرات معلق (PM2.5) با رويكرد محيط زيست در غرب و جنوب ايران بر مبناي سنجنده هاي SeaWifs، MISR و MODIS

ذرات معلق موجود در جو نقش چشمگيري در سامانه آب‌وهوا و سلامت عمومي دارند. اهميت ذرات معلق توجه زيادي را به توسعه روش‌هايي براي برآورد ذرات معلق (PM2.5) كرده است. هدف از اين پژوهش توزيع زمانيمكاني ذرات معلق (PM2.5) در غرب و جنوب غرب ايران است در اين راستا داده‌هاي عمق نوري هواويز (AOD550nm) سه سنجنده SeaWifs، MISR و MODIS طي دوره آماري 1998 تا 2016 اخذ و سپس با استفاده از روش رگرسيون وزن‌دار جغرافيايي (GWR) با كاربست ايستگاهاي كنترل كيفي هوا مقدار PM2.5 با تفكيك 0.01 درجه قوسي محاسبه شد. كارايي مقادير برآورد شده با استفاده از روش‌هاي R2 و RMSE مورد تأييد قرار گرفت. نتايج نشان داد استان خوزستان (µm/m^3 15.29) بيشينه و استان همدان (µm/m^3 10.16) كمينه PM2.5 را دارا مي‌باشند. بيشينه ضريب تغييرات و روند PM2.5 در مناطق مرزي به دليل بار ورودي هواويزهاي گردوغباري است. مقدار ذرات معلق از جنوب به شمال و غرب به شرق روندي كاهشي را به دليل توپوگرافي پيچيده، عوامل بيوفيزيكي، عوامل هواشناسي و دوري از چشمه‌هاي گردوغباري دارند. بر اساس دستورالعمل كيفيت هوا (AQG) و استاندارد سازمان محيط زيست ايران بترتيب 26.31 و 40.11 درصد از منطقه موردمطالعه كمتر از دستورالعمل‌هاي نامبرده قرار دارند.