نظريه پيچيدگي و اندازه‌‌گيري پيچيدگي اكوسيستم‌‌ها در سيماي سرزمين

پيچيدگي مفهومي مبهم در بوم‌‌شناسي است كه در مطالعه‌هاي مختلفي به منظور توصيف وضعيت يك اكوسيستم به كارگرفته شده است. نويسندگان بسياري اذعان كرده‌‌اند كه اكوسيستم نمونه‌‌اي از يك سيستم پيچيده است. كنش‌‌هاي متقابل ميان موجودات منجر به پيچيدگي اكوسيستم‌‌ها مي‌‌شود و كنش‌‌هاي متقابل ميان موجودات و محيط‌‌ بي‌جان نيز بر اين پيچيدگي تاثير مي‌‌گذارد. اكوسيستم‌‌ها از طريق فرايند خودسازمان‌‌دهي به سوي پيچيدگي بيش‌‌تر حركت مي‌‌كنند و پيچيده‌‌ترين سيستم‌‌ها در محدوده بينابيني نظم و بي‌‌نظمي قرار مي‌‌گيرند (Parrott, 2010). آشفتگي‌‌هاي طبيعي موجب مي‌‌شوند تا اكوسيستم به سوي وضعيت بي‌‌نظمي حركت كند در حالي كه دخالت‌‌هاي انسان اين سيستم‌‌ها را به سوي نظم بيش‌‌تر سوق مي‌‌دهد كه موجب پيچيدگي كم‌‌تر اكوسيستم‌‌ها مي‌‌شود. امروزه، نبود شناخت و دركي كافي از مفهوم پيچيدگي موجود در اكوسيستم‌‌ها منجر به تخريب اكوسيستم‌‌هاي مهمي شده است و احيا و بازسازي آن ها را مشكل تر ساخته است. زيرا، اين اكوسيستم‌‌ها حاصل كنش‌‌هاي متقابل ميان مولفه‌‌هاي تشكيل دهنده خود بوده‌‌اند و با از بين رفتن يكي از اين مولفه‌‌ها كاركرد ساير مولفه‌‌ها نيز با مشكل روبه‌رو شده است. اين مطالعه با هدف تشريح مفهوم پيچيدگي به عنوان يك ويژگي مهم از اكوسيستم‌‌ها و معرفي معيارهاي اندازه‌‌گيري اين پيچيدگي تلاش مي‌‌‌‌كند تا دانش كارشناسان و مديران محيط‌‌زيست را نسبت به اثرات ناشي از فعاليت‌‌هاي انساني افزايش دهد. معيارهاي به كارگرفته شده به منظور توصيف پيچيدگي اكوسيستم‌‌ها شامل معيارهاي مكاني، زماني، ساختاري و مكاني زماني هستند. بايد خاطر نشان كرد كه اگر معيارهاي مناسبي به منظور توصيف پيچيدگي اكوسيستم‌‌ها توسعه داده شود، آنگاه مي‌‌توان پيچيدگي بوم‌‌شناختي را به عنوان شاخصي بوم‌‌شناختي در بررسي سيماهاي سرزمين به كارگرفت.