تجزيه و تحليل زمين آماري پراكنش سرب و كادميوم خاك با استفاده از شاخص‌هاي زيست محيطي در منطقه جنوب غرب اصفهان در سال 1396

Geostatistical Analysis of Soil Pb and Cd Distribution Using Environmental Indexes in the Southwest of Isfahan in 2017

زمينه و هدف: آلودگي خاك و انباشتگي فلزات سنگين در خاك و محصولات كشاورزي يكي از مهمترين مسايل زيست محيطي است كه زندگي گياهان، حيوانات و انسان را تهديد مي‌نمايد. اين تحقيق با هدف تجزيه و تحليل زمين آماري پراكنش سرب و كادميوم با استفاده از شاخص‌هاي زيست محيطي در منطقه جنوب غرب اصفهان در سال 1396صورت پذيرفت. روش كار: اين نوع مطالعه از نوع توصيفي مقطعي است كه در منطقه جنوب غربي استان اصفهان با تعداد 150 نمونه صورت پذيرفت. نمونه برداري در ابتدا به صورت تصادفي بر روي يك شبكه منظم با فاصله 3 كيلومتر به عمق 10-0 سانتي متر صورت پذيرفته و با نزديك شدن به معدن سرب و روي و يا شهركهاي مسكوني، فاصله نمونه برداريها تا حدود 50 متر كاهش يافت. غلظت سرب و كادميوم به روش هضم نمونه‌ها با مخلوط اسيد نيتريك و اسيد كلريدريك با كمك دستگاه جذب اتمي اندازه‌گيري شد وضعيت پراكنش فلزات سنگين با استفاده از روش زمين آمار مورد بررسي قرار گرفت. يافته‌ها: بيشترين و كمترين غلظت سرب و كادميوم به ترتيب در اطراف مجتمع ايرانكوه و شهرك سپاهان شهر اصفهان به ترتيب با مقدار بالاي 300 و زير 200 ميلي‌گرم بر كيلوگرم مشاهده شد. مقدار غلظت كادميوم و سرب در اطراف شهر بهارستان و پارك جنگلي صفه عددي زير حد استاندارد را نشان مي‌دهد. بيشترين و كمترين فاكتور عامل آلودگي سرب و كادميوم (CF) نيز به ترتيب در اطراف مجتمع ايرانكوه و شهرك سپاهان شهر اصفهان به ترتيب با مقادير بالاي 6 و زير 3 مشاهده شد. نتيجه‌گيري: پهنه‌بندي وضعيت پراكنش فلزات سنگين با استفاده از شاخص‌هاي زيست محيطي مي‌تواند تا حد زيادي گوياي وضعيت پراكنش آلايندگي در منطقه باشد.

Background and objective: Soil contamination and accumulation of heavy metals in soil and agricultural products is one of the most important environmental that threatens the life of plants, animals and humans. This research was conducted to investigate the geo-statistical analysis of Pb and Cd distributed in the southwest of Isfahan using environmental indexes in 2017. Methods: This study is a descriptive cross-sectional study with 150 samples in the southwest region of Isfahan province. The sampling was initially randomly performed on a regular network at a distance of 3 km to a depth of 0-10 cm. The sampling distance was reduced to about 50 meters by approaching the lead and zinc mine or residential area. The concentration of lead and cadmium was measured by digestion of samples with a mixture of nitric acid and chloride acid with the help of atomic absorption spectroscopy. The distribution of heavy metals was studied using geostatistical analysis. Results: The highest and lowest concentrations of lead and cadmium were observed around the Irankouh complex and Sepahan Shahr of Isfahan with a value of above 300 and below 200 mg / kg, respectively. The concentration of cadmium and lead in the Baharestan town and Sofeh forest park is below the standard level. The highest and lowest factor contamination of lead and cadmium contamination (CF) was observed around the Irankouh complex and Sepahan Shahr of Isfahan with the amount above 6 and below 3, respectively. Conclusion: Heavy metal distribution mapping using environmental indexes can indicate the status of pollution distribution in the region.