تحليل مقايسه‌اي دو ترجمۀ فارسي كليله و دمنه (برپايه حكايت بوزنگان / حمدونگان)

اين نوشتار در پي تطبيق حكايت بوزنگان كليله و دمنه با دو ترجمۀ فارسي قرن ششم هجري، يعني ترجمه‌هاي نصرالله منشي و محمد بن عبدالله بخاري است. نگارندگان تلاش كرده‌اند تا با روش توصيفي ـ تطبيقي به تحليل ساختاري اين دو ترجمه بپردازند و در ضمنِ آن به طور خاص به شيوۀ آنها در برابريابي واژگاني نيز توجّه دهند. همچنين به ويژه به ترجمۀ واژۀ «يراعه» در اين حكايت توجه شده، چه گويي يكي از مترجمان در ترجمۀ آن به خطا افتاده است. از بارزترين نتايج اين پژوهش آن است كه نصرالله منشي مي‌كوشد تا براي انتقال مفاهيمي كه در زبان مبدأ بيان شده، قالب‌هاي تازه‌اي در زبان مقصد بيافريند، به طوري كه هيچ بخشي از صورت و معني از ميان نرود؛ و به همين روي دست به ابداع متني تازه زده است ولي محمد بخاري، تا حد امكان اصل متن عربي را به فارسي برگردانيده و ترجمۀ او از نظر سبك نوشتار و ساده‌نويسي به متن عربيِ ابن مقفّع نزديك‌تر است. همچنين بخاري در برابريابي واژگان، بيشتر به معادل‌هاي فارسي گرايش دارد ولي در ترجمۀ منشي، عربي‌گرايي (كاربرد واژگان عربي، استشهاد به آيات، امثال و اشعار تازي) بيشتر ديده مي شود.